به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، صنایع دستی ایران همواره آینه‌ای از فرهنگ و تمدن چند هزار ساله این سرزمین بوده است. آثاری که با دستان هنرمند زنان و مردان این خاک شکل گرفته و نه تنها کالایی برای استفاده روزمره که نشانه‌ای از هویت، هنر و ذوق ایرانیان محسوب می‌شوند. در میان این هنرها، چرم‌دوزی جایگاه ویژه‌ای دارد؛ چرا که ایرانیان از هزاران سال پیش در تولید و استفاده از چرم پیشتاز بوده‌اند. تاریخ گواهی می‌دهد که ایرانیان دست‌کم ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد، چرم را برای ساخت کفش، لباس و حتی سلاح به کار می‌بردند.
اما روایت امروز، فراتر از تاریخ است؛ داستان زنی از دیار ایلام که با وجود تمام سختی‌ها و محدودیت‌ها، تصمیم گرفت چراغی در دل تاریکی روشن کند. شکوفه جلیلیان بانویی است که در شهرک شهید کشوری ایلام کارگاهی برای آموزش و تولید مصنوعات چرمی راه‌اندازی کرده است؛ کارگاهی که نه تنها محصولاتی باکیفیت روانه بازار می‌کند، بلکه به مدرسه‌ای برای توانمندسازی زنان و دختران محروم تبدیل شده است.
این گزارش نگاهی دارد به زندگی و انگیزه‌های این زن کارآفرین، اهمیت صنایع دستی در اقتصاد فرهنگی و محلی، و چالش‌ها و امیدهایی که در مسیر پیش‌روی او و هنرش قرار دارد.
میراثی به قدمت تاریخ؛ چرم در فرهنگ ایرانی
نگاهی به آثار باستانی نشان می‌دهد که ایرانیان همواره از چرم برای رفع نیازهای خود استفاده کرده‌اند. کفش‌های چرمی، زره‌ها، کمربندها و ابزارهای روزمره بخشی از میراثی هستند که نشان از جایگاه ویژه این ماده ارزشمند در زندگی مردم دارد.
چرم نه تنها کالایی بادوام و زیباست، بلکه همواره بار معنایی و فرهنگی در خود داشته است. در بسیاری از آیین‌های ایرانی، از چرم به‌عنوان نماد استقامت و مقاومت یاد می‌شده است. همچنین، هنرمندان ایرانی با بهره‌گیری از روش‌هایی چون معرق‌کاری، سراجی، سوزاندن و نقاشی روی چرم، آثاری خلق کرده‌اند که امروز در موزه‌های معتبر جهان نگهداری می‌شوند.
صنایع دستی؛ زبان گویای هویت و اصالت
صنایع دستی هر کشوری زبان گویای هویت تاریخی و فرهنگی آن ملت است. ایران با پیشینه‌ای هفت هزار ساله در این عرصه، همواره به‌عنوان یکی از مراکز مهم تولید و عرضه صنایع دستی در جهان شناخته شده است.
این آثار تنها اشیایی برای فروش نیستند، بلکه داستان‌هایی از زندگی مردم، باورهای دینی، ذوق و خلاقیت و حتی مقاومت در برابر فراموشی را روایت می‌کنند. در جهانی که صنعت و ماشین‌آلات بسیاری از هنرهای دستی را کنار زده‌اند، تداوم و صیانت از این آثار نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی انکارناپذیر است.
زنان ایلامی و نقش‌آفرینی در اقتصاد مقاومتی
زنان همواره در خلق صنایع دستی نقشی بی‌بدیل ایفا کرده‌اند. در ایلام نیز، زنان با استفاده از ذوق و ظرافت خود، آثاری تولید کرده‌اند که نه تنها برای خانواده‌هایشان منبع درآمد بوده، بلکه به نماد هویت منطقه تبدیل شده است.
اقتصاد مقاومتی که بر پایه توانمندی‌های داخلی و استفاده از ظرفیت‌های بومی بنا شده، بدون حضور زنان هنرمند و کارآفرین معنا نمی‌یابد. هنرهای دستی، به‌ویژه در مناطق محروم، راهی برای ایجاد اشتغال پایدار، افزایش اعتماد به نفس زنان و تقویت اقتصاد محلی است.
تولد یک رؤیا در دل شهرک شهید کشوری
در میان تمام روایت‌ها، داستان شکوفه جلیلیان رنگ و بوی دیگری دارد. وی در منطقه‌ای محروم از شهرک شهید کشوری ایلام زندگی می‌کند؛ جایی که بیکاری، کمبود امکانات و مهاجرت جوانان، چالش‌های اصلی آن است. اما تصمیم گرفت به جای تسلیم شدن در برابر مشکلات، مسیر تازه‌ای بسازد.
او به همراه همسرش، با سرمایه شخصی بیش از یک میلیارد تومان، کارگاهی برای آموزش و تولید مصنوعات چرمی تأسیس کرد. آنچه این اقدام را ویژه‌تر می‌کند، این است که بدون هیچ‌گونه تسهیلات بانکی یا حمایت مالی رسمی دست به این کار زده است.
کارگاهی با طعم امید و همت زنانه
کارگاه خانم جلیلیان فقط یک مرکز تولید نیست؛ بلکه نمادی از امید و تلاش زنانه است. او باور دارد که هنر، می‌تواند مرزهای محرومیت را بشکند و برای جوانان منطقه، آینده‌ای روشن ترسیم کند.
این کارگاه نه تنها اشتغال‌زایی کرده، بلکه با ایجاد فضای آموزشی، به پاتوقی برای دختران و زنان علاقه‌مند به یادگیری هنر چرم‌دوزی تبدیل شده است. بسیاری از کارآموزان این مرکز، پیش‌تر هیچ امیدی به داشتن شغلی پایدار نداشتند، اما امروز با دستان خود آثاری خلق می‌کنند که می‌تواند در بازارهای داخلی و حتی خارجی عرضه شود.
آموزش رایگان؛ پلی برای توانمندسازی محرومان
یکی از ویژگی‌های قابل‌تحسین این کارگاه، برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان برای زنان و دخترانی است که توان مالی کافی ندارند. شکوفه جلیلیان نه تنها شهریه‌ای دریافت نمی‌کند، بلکه هزینه لوازم اولیه و ثبت‌نام را نیز خودش پرداخت می‌کند.
وی معتقد است که هیچ استعدادی نباید به خاطر فقر خاموش بماند. این نگاه انسانی، کارگاه او را به مدرسه‌ای برای شکوفایی استعدادها تبدیل کرده است. کارآموزانی که امروز در کنار او آموزش می‌بینند، فردا می‌توانند خود صاحب کارگاه شوند و این چرخه امید را ادامه دهند.
وقتی مردم و مسئولان به میدان آمدند
اخیراً در مراسمی با حضور جانشین فرمانده سپاه امیرالمؤمنین (ع) استان ایلام، مدیر میراث فرهنگی استان ایلام و جمعی از مردم و کارآموزان، این کارگاه به طور رسمی افتتاح شد. این آیین نه تنها جشن آغاز یک فعالیت اقتصادی بود، بلکه تجلیل از همت زنی بود که با وجود محدودیت‌ها، رؤیایش را به حقیقت رساند.
حاضران در این مراسم، با تحسین این اقدام، بر ضرورت حمایت جدی از چنین کارآفرینانی تأکید کردند. همه بر این باور بودند که اگر چنین الگوهایی تقویت شوند، می‌توانند ایلام را به یکی از قطب‌های مهم صنایع دستی کشور تبدیل کنند.
گفتگو با کارآفرین ایلامی
در ادامه، خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» با شکوفه جلیلیان کارآفرین ایلامی صاحب کارگاه تولیدات چرمی به گفتگو نشست.
چه شد که تصمیم گرفتید کارگاه چرم‌دوزی را راه‌اندازی کنید؟
از کودکی به هنر و کارهای دستی علاقه داشتم. همیشه دوست داشتم کاری انجام بدهم که هم خودم از آن لذت ببرم و هم برای دیگران مفید باشد. وقتی دیدم بسیاری از دختران منطقه ما بیکارند و امیدی به آینده ندارند، تصمیم گرفتم کارگاهی ایجاد کنم تا بتوانند با یادگیری چرم‌دوزی، هم شغلی برای خود داشته باشند و هم اعتماد به نفس پیدا کنند.
بزرگ‌ترین چالش شما در این مسیر چه بود؟
نبود حمایت مالی. ما تمام هزینه‌ها را از جیب خودمان پرداخت کردیم. بیش از یک میلیارد تومان هزینه شد تا کارگاه راه‌اندازی شود. هیچ وام یا تسهیلاتی نگرفتیم. البته سخت بود، ولی اعتقاد داشتم که اگر منتظر حمایت‌ها بمانیم، شاید هیچ وقت شروع نکنیم.
چرا آموزش‌ها را رایگان برگزار می‌کنید؟
چون بسیاری از دختران این منطقه توانایی مالی ندارند. اگر قرار باشد برای آموزش شهریه بدهند، بسیاری از استعدادها نادیده گرفته می‌شود. من باور دارم که سرمایه‌گذاری اصلی روی انسان‌هاست. اگر امروز من هزینه کنم، فردا این افراد می‌توانند خودشان مستقل شوند و حتی به دیگران آموزش دهند.
واکنش خانواده و به ویژه همسرتان در این مسیر چه بود؟
همسرم بزرگ‌ترین حامی من بوده است. بدون او این کار ممکن نبود. او هم مثل من اعتقاد دارد که باید کاری برای منطقه‌مان انجام دهیم. وقتی دیدم او پابه‌پای من تلاش می‌کند، انگیزه‌ام چند برابر شد.
آینده کارگاه را چگونه می‌بینید؟
هدف من این است که این کارگاه به قطب چرم‌دوزی ایلام تبدیل شود. می‌خواهیم محصولاتمان را نه تنها در بازارهای داخلی، بلکه در خارج از کشور نیز عرضه کنیم. البته برای این کار نیاز به حمایت مسئولان داریم؛ از واگذاری تسهیلات گرفته تا فراهم کردن زیرساخت‌های بازاریابی.
چالش‌ها و نیازهای پیش‌روی کارگاه چرم‌دوزی
هرچند تلاش‌های شکوفه جلیلیان است، اما ادامه این مسیر بدون حمایت کافی دشوار خواهد بود. مهم‌ترین چالش‌های این کارگاه عبارت‌اند از: کمبود تسهیلات مالی و سرمایه در گردش، نبود بازارهای پایدار برای فروش محصولات، دشواری دسترسی به مواد اولیه باکیفیت و قیمت مناسب، کمبود تبلیغات و معرفی آثار در سطح ملی و بین‌المللی.
بدون تردید، اگر دستگاه‌های مرتبط همچون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان‌های حمایتی و بانک‌ها وارد عمل شوند، این کارگاه می‌تواند به الگویی ملی در حوزه صنایع دستی تبدیل شود.
آینده‌ای روشن؛ ایلام در مسیر تبدیل‌شدن به قطب چرم‌دوزی
ایلام استانی با ظرفیت‌های گسترده در حوزه صنایع دستی است. وجود هنرمندان مستعد و علاقه‌مند، سابقه تاریخی غنی و بازار بالقوه، همه نشان می‌دهد که می‌توان آینده‌ای روشن برای این هنر متصور شد.
کارگاه‌هایی مانند تولیدات چرمی خانم شکوفه جلیلیان، نه تنها محلی برای تولید کالا، بلکه کانونی برای احیای هویت فرهنگی و ایجاد اشتغال هستند. اگر حمایت‌ها ادامه یابد، ایلام می‌تواند در سال‌های آینده به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم چرم‌دوزی کشور و حتی منطقه معرفی شود.
داستان شکوفه جلیلیان، روایتی از امید، تلاش و ایستادگی است. وی نشان داد که حتی در دل محرومیت هم می‌توان با اراده و خلاقیت، مسیری تازه گشود. کارگاه او نماد اقتصاد مقاومتی، خودباوری زنان و احیای صنایع دستی است.
این گزارش، بیش از آنکه درباره چرم‌دوزی باشد، درباره انسانی است که باور داشت تغییر از دستان خودش آغاز می‌شود. امروز، ده‌ها زن و دختر ایلامی به لطف او آینده‌ای روشن‌تر پیش‌رو دارند؛ آینده‌ای که شاید در نگاه نخست شبیه رؤیا بود، اما حالا در کارگاه کوچکی در شهرک شهید کشوری ایلام به حقیقت پیوسته است.
انتهای خبر/ر
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد