به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، اربعین حسینی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های مذهبی جهان، سالانه میلیون‌ها عاشق و دلداده اهل بیت (ع) را از نقاط مختلف ایران و جهان به سمت کربلا روانه می‌کند. در این میان، مرز مهران به‌عنوان اصلی‌ترین و پرترددترین گذرگاه زائران اربعین شناخته می‌شود؛ به‌گونه‌ای که بیش از ۶۰ درصد ترددها از این مرز صورت می‌گیرد. اهمیت مهران تنها در موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به عتبات عالیات خلاصه نمی‌شود، بلکه به دلیل تبدیل‌شدن به «دروازه اربعین» جایگاه ویژه‌ای در ذهن و دل زائران یافته است.
با این حال، برگزاری چنین اجتماع عظیمی بدون چالش و آسیب نیست. اگرچه تلاش‌های گسترده‌ای از سوی مسئولان استانی و ملی در زمینه زیرساخت‌ها، هماهنگی و خدمات‌رسانی انجام شده است، اما مشکلاتی همچون ازدحام، کمبود خدمات بهداشتی، ضعف در مدیریت پسماند، یا ناهماهنگی‌های مقطعی نیز در کنار نقاط قوت چشمگیر وجود دارد.
در این گزارش تحلیلی، با تکیه بر گفتگو با کارشناسان و مسئولان استان ایلام، به بررسی ابعاد مختلف آسیب‌شناسی اربعین در مرز مهران می‌پردازیم؛ نگاهی که هم بر قوت‌ها تأکید دارد و هم بر ضعف‌ها، تا راهی برای بهبود هرچه بیشتر این رویداد عظیم در سال‌های آینده فراهم شود.
هماهنگی مسئولان و مدیریت کلان اربعین
علی بختیاری استاد دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: یکی از مهم‌ترین نقاط قوت اربعین در مرز مهران، هماهنگی بی‌سابقه میان دستگاه‌های اجرایی است. تجربه سال‌های گذشته نشان داده که مدیریت چنین تجمع عظیمی تنها با هم‌افزایی بین نیروهای انتظامی، سپاه، ارتش، هلال‌احمر، استانداری و سایر نهادها امکان‌پذیر است. خوشبختانه در سال‌های اخیر شاهد ارتقای سطح هماهنگی بوده‌ایم.
وی افزود: با این وجود، هنوز ناهماهنگی‌های مقطعی در زمان اوج بازگشت زائران وجود دارد. به‌عنوان مثال، گاهی دستگاه‌های مسئول در حوزه حمل‌ونقل یا خدمات شهری هماهنگ عمل نمی‌کنند و همین مسئله موجب کندی روند بازگشت مردم می‌شود. اگر بتوانیم سامانه‌ای یکپارچه برای مدیریت هوشمند ترددها طراحی کنیم، بسیاری از این مشکلات برطرف خواهد شد.
بختیاری با اشاره به ضرورت نگاه ملی به موضوع اربعین تأکید کرد: اربعین صرفاً رویدادی استانی یا منطقه‌ای نیست؛ بلکه مسئله‌ای ملی و حتی فراملی است؛ بنابراین باید سطح برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت‌ها نیز متناسب با این ابعاد ارتقا یابد. در غیر این صورت، هر سال بخشی از مشکلات به‌صورت تکراری دیده خواهد شد.
بهداشت و سلامت زائران
فاطمه راکعی کارشناس مسائل بهداشتی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: یکی از آسیب‌های جدی مراسم اربعین در مرز مهران، موضوع بهداشت و سلامت است. با توجه به حضور میلیونی زائران، کوچک‌ترین غفلت در این حوزه می‌تواند بحران‌های جدی ایجاد کند. متأسفانه در برخی سال‌ها شاهد تجمع زباله، کمبود سرویس‌های بهداشتی یا عدم گندزدایی منظم این مراکز بوده‌ایم.
وی اضافه کرد: هرچند تلاش‌های ارزشمندی در زمینه بهداشت محیط صورت گرفته و نیروهای دانشگاه علوم پزشکی ایلام در ایام اربعین به‌صورت شبانه‌روزی فعالیت دارند، اما حجم بالای جمعیت فراتر از ظرفیت‌های موجود است. باید برای سال‌های آینده سرمایه‌گذاری ویژه‌ای در حوزه بهداشت اربعین انجام گیرد؛ از جمله توسعه سرویس‌های بهداشتی سیار، افزایش مراکز فوریت‌های پزشکی، و آموزش داوطلبان مردمی در زمینه سلامت عمومی.
راکعی تصریح کرد: اگر بخواهیم اربعین را به‌عنوان یک نماد جهانی معرفی کنیم، نمی‌توانیم از استانداردهای بهداشتی غافل شویم. ارتقای سطح بهداشت در مرز مهران نه‌تنها به سلامت زائران کمک می‌کند، بلکه تصویر مثبتی از مدیریت این رویداد در سطح بین‌المللی به‌جا خواهد گذاشت.
نظم، امنیت و جریان تردد زائران
علی حیدری عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: امنیت و نظم، از برجسته‌ترین نقاط قوت اربعین در مرز مهران است. در شرایطی که میلیون‌ها زائر از اقشار مختلف وارد مرز می‌شوند، حفظ امنیت بدون کوچک‌ترین حادثه بزرگ، خود نشان‌دهنده قدرت مدیریت نیروهای امنیتی و انتظامی است.
وی افزود: با این حال، در حوزه نظم و تردد هنوز با مشکلاتی روبه‌رو هستیم. برخی مواقع، ازدحام در گیت‌های ورودی و خروجی باعث معطلی زائران می‌شود. همچنین، نبود سامانه دقیق برای هدایت خودروها و اتوبوس‌ها موجب افزایش بار ترافیکی در شهر مهران است. راه‌اندازی سیستم‌های هوشمند ترافیکی و هدایت‌گرهای الکترونیک می‌تواند تا حد زیادی این مشکلات را رفع کند.
حیدری تأکید کرد: زائران اربعین شایسته بهترین خدمات هستند. باید نگاه ما به این سفر، فراتر از یک رویداد مذهبی باشد؛ چراکه امنیت روانی و آسایش زائران بخشی از رسالت فرهنگی و اجتماعی ما محسوب می‌شود.
خدمات‌رسانی و ظرفیت‌های زیرساختی
علیرضا تاب عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: خدمات‌رسانی مناسب به زائران، یکی از مهم‌ترین نقاط قوت اربعین در مرز مهران بوده است. همدلی و همراهی مردم ایلام در برپایی مواکب، و تلاش دستگاه‌های اجرایی در تأمین آب، غذا، اسکان و حمل‌ونقل، جلوه‌ای از همبستگی ملی را به نمایش گذاشته است.
وی خاطرنشان کرد: با این حال، زیرساخت‌های استان ایلام به‌ویژه در حوزه جاده‌ها، پایانه مرزی و امکانات رفاهی هنوز با حجم جمعیت اربعین متناسب نیست. برخی از مشکلات مانند صف‌های طولانی برای دریافت خدمات، یا کمبود جای پارک خودروها، ناشی از همین ضعف زیرساختی است. توسعه پایدار این زیرساخت‌ها باید در دستور کار ملی قرار گیرد، زیرا اربعین یک رویداد موقت نیست؛ بلکه هر سال تکرار می‌شود.
تاب همچنین گفت: یکی از نقاط مثبت، مشارکت مردم و نهادهای مردمی در خدمات‌رسانی است. اما لازم است این خدمات در چارچوب یک نظام منسجم و هماهنگ سازماندهی شود تا از موازی‌کاری یا هدررفت منابع جلوگیری گردد.
اربعین حسینی در مرز مهران، نماد وحدت، ایمان و همبستگی ملی ایرانیان است. در کنار نقاط قوت برجسته‌ای همچون امنیت، هماهنگی مسئولان، مشارکت مردمی و خدمات‌رسانی گسترده، ضعف‌هایی نیز وجود دارد که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت؛ از جمله مشکلات بهداشتی، ناهماهنگی‌های مقطعی و ضعف زیرساخت‌ها.
اگرچه هر سال بخشی از این کاستی‌ها با تلاش شبانه‌روزی نیروهای اجرایی جبران می‌شود، اما برای تثبیت جایگاه جهانی اربعین لازم است نگاه راهبردی و ملی به موضوع وجود داشته باشد. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در مدیریت جمعیت، ارتقای سطح خدمات بهداشتی و آموزش نیروهای داوطلب، می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر برای این رویداد رقم بزند.
اربعین تنها یک مراسم مذهبی نیست؛ بلکه فرصتی برای نمایش توان مدیریتی، فرهنگی و اجتماعی ایران به جهانیان است. مرز مهران به‌عنوان قلب تپنده این رویداد، شایسته بهترین‌هاست؛ چراکه میلیون‌ها زائر از این مسیر، عشق و ایمان خود را به امام حسین (ع) و آرمان‌های حسینی ابراز می‌کنند.
انتهای خبر/ر
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد