به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، با فرارسیدن ماه محرم، فضای سراسر ایران اسلامی دوباره رنگ و بوی حسینی گرفت. امسال با توجه به شرایط خاص منطقه‌ای، تقارن تقویمی، و همچنین گسترش گفتمان مقاومت و شهادت‌طلبی در میان مردم، پیش‌بینی می‌شود دهه اول محرم با حضور گسترده‌تر اقشار مختلف مردم همراه باشد.
از شهرهای کوچک تا کلان‌شهرها، از روستاهای مرزی تا محلات مرکزی، همه جا پرچم‌های سیاه برافراشته‌اند و نوای «یا حسین» در دل شب طنین‌انداز شده است. آیین‌های عزاداری امسال رنگ و بویی متفاوت یافته؛ به‌ویژه با حضور فعال نوجوانان دهه نودی و نسل چهارم و پنجم انقلاب که با شور حسینی و روحیه ایستادگی، نشان داده‌اند که آرمان کربلا همچنان زنده است.
از سوی دیگر، امسال گرامیداشت شهدای اخیر در برابر تجاوز دشمنان به ویژه صهیونیست‌ها، جایگاهی ویژه در مجالس عزاداری یافته و روضه‌ها به روایتی برای بیداری ملی تبدیل شده‌اند. این گزارش به بررسی ابعاد مختلف عزاداری‌های محرم امسال و تحلیل فرهنگی - اجتماعی آن می‌پردازد.
موج جدید شور حسینی در ایران
حجت‌الاسلام عمران احمدی استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: محرم امسال با سال‌های گذشته تفاوتی آشکار دارد. نه فقط از نظر تعداد جمعیت شرکت‌کننده، بلکه از حیث کیفیت و عمق حضور مردم در آیین‌های عزاداری. ما شاهد بازگشت محله‌محور روضه‌ها هستیم؛ خانه‌هایی که سال‌ها تعطیل شده بودند، دوباره باز شده‌اند و جوانانی که پیش‌تر کم‌تر در مجالس دیده می‌شدند، حالا خودشان بانی شده‌اند.
وی افزود: رصد میدانی در استان‌های مختلف نشان می‌دهد که امسال هیأت‌های مذهبی با رشد قابل‌توجه جمعیت مواجه شده‌اند. این حضور تنها یک گردهمایی نیست، بلکه نوعی اعلام هویت است؛ جوان امروز با آمدن به هیأت، اعلام می‌کند که راه حسین (ع) همان راه عزت و آزادی است.
این استاد حوزه تصریح کرد: این شور تنها به مراکز استان‌ها محدود نمی‌شود، بلکه در روستاها و مناطق دورافتاده نیز مراسم‌ها پرشورتر شده‌اند. در برخی مناطق، شاهد روضه‌های شبانه‌روزی هستیم که نسل جوان مسئولیت برگزاری آن‌ها را بر عهده دارد. این یعنی پیوند سنت و تجدد در عرصه عزاداری.
احمدی با اشاره به نقش انقلاب اسلامی در احیای فرهنگ عاشورایی گفت: انقلاب اسلامی، محرم را از حالت صرفاً آیینی خارج و آن را به نماد مقاومت بدل کرد. این نگاه موجب شده تا جوان امروز، محرم را فرصت بازسازی هویت خود بداند، نه فقط یک سنت مذهبی.
محرم؛ میعادگاه بازخوانی سیره شهدا
حجت‌الاسلام احمد امرایی امام‌جمعه دره‌شهر در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: نکته برجسته در عزاداری‌های امسال، پیوند عمیق‌تر هیأت‌ها با فرهنگ جهاد و شهادت است. ما در هر شب از مجالس، شاهد روایت‌گری‌هایی هستیم که به یاد شهدای مقاومت، به‌ویژه شهدای اخیر در نبرد با رژیم صهیونیستی، برگزار می‌شود. این مجالس، تنها مجلس عزاداری نیستند؛ بلکه کلاس‌های معرفت حسینی و بصیرت انقلابی‌اند.
وی افزود: شهدا دوباره در محرم زنده می‌شوند. مردم با شنیدن ماجرای شهیدان حمله اخیر دشمن، اشک می‌ریزند و نوجوانان با شنیدن داستان ایثارشان، تصمیم می‌گیرند در مسیر شهدا قدم بگذارند. این یعنی، محرم دیگر صرفاً مربوط به سال ۶۱ هجری نیست؛ محرم، امروز هم در حال وقوع است.
امام‌جمعه دره‌شهر با اشاره به برنامه‌های برگزار شده در شهرستان گفت: در دهه اول، علاوه بر مراسمات شبانه، جلسات صبحگاهی برای روایت سیره شهدا در مدارس و مساجد برپا شده است. جوانان در قالب پویش‌های مردمی، زندگی‌نامه شهیدان را منتشر می‌کنند و سخنرانان هیأت‌ها با استناد به سیره حضرت سیدالشهدا، راه شهدا را برای مردم تبیین می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: پیوند مجالس روضه با سیره شهدا، در واقع تحقق عینی شعار «کل یوم عاشورا» است. همان‌طور که سیدالشهدا (ع) با خون خود در برابر ظلم ایستاد، امروز فرزندان این ملت نیز در برابر زیاده‌خواهی دشمنان، ایستاده‌اند.
روایت هنری از حماسه حسینی در محلات ایران
علی حیدری، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: یکی از وجوه جالب توجه محرم امسال، شکل‌گیری هنر مردمی در روایت عاشورا است. از دیوارنگاره‌های خانگی و موکب نگاری‌های خیابانی گرفته تا نقالی‌های نوجوانانه و تولید محتوا در فضای مجازی، همه چیز از یک حماسه زنده حکایت دارد.
وی ادامه داد: ما در بسیاری از شهرها، شاهد رشد چشمگیر هنرهای تجسمی با محوریت عاشورا هستیم. نوجوانان با رنگ و قلم، تصویر کربلا را به دیوار کوچه‌ها آورده‌اند. در شبکه‌های اجتماعی نیز موج گسترده‌ای از پادکست‌ها، مستندهای خانگی و کلیپ‌های عاشورایی با زبان نسل نو تولید شده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به شکل‌گیری روضه‌های خانگی گفت: اینکه مردم در خانه‌هایشان مجالس روضه برپا می‌کنند، یعنی عاشورا هنوز خانه‌به‌خانه زنده است. این روضه‌ها به‌ویژه در مناطق روستایی، بسیار پرمحتوا هستند و در آن‌ها علاوه بر ذکر مصیبت، مفاهیم عمیق نهضت عاشورا نیز بازگو می‌شود.
حیدری با تأکید بر تأثیر فرهنگی چنین رویکردی تصریح کرد: در سال‌های اخیر، بسیاری از خانواده‌ها به جای تمرکز بر جلوه‌های پرزرق و برق، به سمت محتوا و پیام نهضت حسینی رفته‌اند. این موضوع به شکل‌گیری یک جریان فرهنگی عمیق و ماندگار کمک کرده که می‌تواند در برابر هجمه‌های فرهنگی دشمن، نقش دفاعی ایفا کند.
دهه نودی‌ها؛ سربازان جدید جبهه مقاومت حسینی
حجت‌الاسلام مهدی اکبرنژاد، عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: شاید یکی از شگفت‌انگیزترین جلوه‌های محرم امسال، حضور پررنگ نوجوانان دهه نودی در مجالس عزاداری است. این نسل که محصول دوران بلوغ انقلاب و جنگ رسانه‌ای دشمن است، با شور عجیبی در هیأت‌ها شرکت می‌کند و خود را بخشی از جبهه مقاومت حسینی می‌داند.
وی افزود: دهه نودی‌ها نه‌تنها مستمع و مخاطب نیستند، بلکه در جایگاه خادمان هیأت، مجریان، مداحان، فیلم‌برداران و حتی تحلیل‌گران مسائل عاشورا حضور دارند. آن‌ها با زبان خودشان، پیام عاشورا را بازنشر می‌دهند و نشان می‌دهند که عاشورا تنها متعلق به گذشته نیست، بلکه آینده را نیز می‌سازد.
عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام با اشاره به پیوند این نسل با گفتمان ایستادگی گفت: نسل جدید، تهدیدات دشمن را درک کرده و بر اساس همین فهم، در کنار پدران خود در هیأت‌ها ایستاده‌اند. آنان مفهوم شهادت را درک کرده‌اند و بسیاری از آن‌ها آرزو دارند که در مسیر شهدا قدم بگذارند.
اکبرنژاد خاطرنشان کرد: این نسل با اینکه در عصر فناوری و سرگرمی‌های دیجیتال زندگی می‌کند، اما در میدان معنویت، حضور جدی دارد. در بسیاری از هیأت‌ها، دهه نودی‌ها مسئولیت‌های اصلی را به عهده گرفته‌اند. این حضور نه‌تنها نویدبخش تداوم عزاداری حسینی است، بلکه ضامن آینده گفتمان مقاومت در ایران خواهد بود.
محرم ۱۴۴۷ هجری قمری، نمادی شد از حیات مجدد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ملت ایران. از بازخوانی سیره شهدا گرفته تا برپایی روضه‌های خانگی، از شور و اشک مادران تا عزم و اراده نوجوانان، همه و همه نشان داد که عاشورا هنوز جاری است. مردم ایران، محرم را تنها یک فصل سوگواری نمی‌دانند، بلکه فرصتی می‌دانند برای بازشناسی مسیر حق، ایستادگی، و دشمن‌شناسی.
در هیأت‌ها، شعار «لبیک یا حسین» امسال، ترجمان عملی «لبیک یا خامنه‌ای» و «مرگ بر اسرائیل» بود. همان‌گونه که در کربلا، امام حسین (ع) در برابر یزید ایستاد، ملت ایران نیز امروز در برابر سلطه‌گران ایستاده است. این روحیه در نسل نو نیز منتقل شده و آینده‌ای روشن را نوید می‌دهد.
بنابراین، نهضت عاشورا همچنان الهام‌بخش و زنده است و هر محرم، گامی بلند برای تعالی، بیداری و مقاومت بیشتر ملت ایران است.
انتهای خبر/ر
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد