به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، استان ایلام با وجود برخورداری از ظرفیتهای کمنظیر انسانی، دانشگاهی، مرزی و فرهنگی، همچنان در بسیاری از شاخصهای توسعهای با چالشهای ساختاری مواجه است. از آموزش و اشتغال گرفته تا زیرساخت، کشاورزی، صنعت و حتی مسائل اجتماعی، آنچه بیش از همه احساس میشود، نبود تصمیمگیریهای مبتنی بر پژوهش و دادههای علمی بومی است. در سالهای اخیر، بارها از لزوم «پژوهشمحور بودن پروژهها» سخن گفته شده، اما فاصله میان این شعار و اجرای عملی آن همچنان قابلتوجه است.
پژوهش، نه یک فعالیت تزیینی دانشگاهی، بلکه ابزار اصلی شناخت مسئله، کاهش خطا، افزایش بهرهوری و هدایت صحیح منابع است. استان ایلام که همزمان با فرصتها، با محدودیت منابع مالی و انسانی نیز روبهروست، بیش از هر زمان دیگری نیازمند استفاده هدفمند از ظرفیتهای پژوهشی دانشگاهها، مراکز علمی و نخبگان بومی است. این گزارش در تلاش است با بررسی ضرورت پژوهش در ایلام و گفتگو با مسئولان علمی و آموزشی استان، به این پرسش پاسخ دهد که چرا پروژههای توسعهای در ایلام باید پژوهشمحور شوند و چه موانعی در این مسیر وجود دارد.
پژوهش؛ زیربنای تصمیمسازی و توسعه پایدار
تجربه استانهای موفق نشان میدهد توسعه زمانی پایدار و اثربخش است که بر پایه شناخت دقیق مسائل محلی شکل بگیرد. در ایلام، اجرای پروژههایی بدون مطالعه اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی، در مواردی منجر به اتلاف منابع، نارضایتی اجتماعی و حتی توقف طرحها شده است. پژوهش میتواند پیش از اجرا، پیامدها را پیشبینی و راهحلهای بومی ارائه دهد.
پژوهش همچنین میتواند حلقه اتصال میان دانشگاه و جامعه باشد؛ حلقهای که در ایلام هنوز آنگونه که باید، فعال نشده است. دانشگاههای استان، بهویژه دانشگاه ایلام، ظرفیت بالایی در تولید دانش دارند، اما این دانش زمانی ارزشمند خواهد بود که وارد چرخه تصمیمگیری و اجرا شود.
پروژههای پژوهشمحور؛ ضرورت امروز ایلام
پژوهشمحور بودن پروژهها به معنای افزایش هزینه یا طولانیشدن فرایند اجرا نیست، بلکه به معنای کاهش خطا و افزایش اثربخشی است. در حوزههایی مانند آموزش، کشاورزی، منابع آب، آسیبهای اجتماعی، اشتغال و مرز، تصمیمهای بدون پشتوانه پژوهشی میتوانند تبعات بلندمدتی داشته باشند.
ایلام بهعنوان استانی مرزی، با ویژگیهای خاص جمعیتی و فرهنگی، نیازمند نسخههای بومی توسعه است؛ نسخههایی که تنها از دل پژوهشهای میدانی و علمی بیرون میآیند.
پژوهش از پایههای اصلی تحول در نظام آموزشی است
ایرج زینیوند، مدیرکل آموزشوپرورش استان ایلام در گفتگو با خبرنگار «ایلام بیدار» پژوهش را از پایههای اصلی تحول در نظام آموزشی دانسته و گفت: فرهنگ پژوهش باید از مدرسه آغاز شود؛ اگر پژوهش بهعنوان یک مهارت از دوران دانشآموزی آموزش داده شود، در آینده مدیران، کارشناسان و تصمیمگیرانی خواهیم داشت که بهجای آزمونوخطا، بر مبنای داده و تحلیل تصمیم میگیرند.
وی افزود: در آموزشوپرورش استان ایلام تلاش کردهایم پژوهش را از سطح مقالهنویسی صرف فراتر ببریم و به سمت حل مسائل واقعی مدارس و جامعه سوق دهیم. بسیاری از چالشهای آموزشی، اجتماعی و حتی خانوادگی که در مدارس مشاهده میشود، نیازمند پژوهشهای کاربردی است.
زینیوند با اشاره به محدودیت منابع در استان تأکید کرد: برای استانی مانند ایلام، پژوهش یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. ما نمیتوانیم منابع محدود را بدون مطالعه هزینه کنیم.
دانشگاه؛ موتور تولید دانش و راهحل
همایون مرادنژادی رئیس دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار «ایلام بیدار» دانشگاه را قلب تپنده پژوهش در استان معرفی کرده و گفت: فاصله میان دانشگاه و دستگاههای اجرایی باید کاهش یابد.
وی گفت: دانشگاه ایلام از نظر نیروی انسانی متخصص و ظرفیتهای علمی در وضعیت مطلوبی قرار دارد، اما مشکل اصلی، عدم استفاده سیستماتیک از این ظرفیتها در پروژههای اجرایی استان است.
مرادنژادی افزود: پژوهش زمانی اثرگذار است که مسئلهمحور باشد. ما آمادگی داریم در حوزههایی مانند آب، کشاورزی، محیطزیست، آسیبهای اجتماعی و توسعه مرزی، پژوهشهای کاربردی انجام دهیم، بهشرط آنکه دستگاههای اجرایی به پژوهش اعتماد کنند.
وی با تأکید بر لزوم پژوهشمحور بودن پروژهها تصریح کرد: پروژهای که بدون پیوست پژوهشی اجرا شود، در بهترین حالت یک اقدام کوتاهمدت است. توسعه واقعی نیازمند نگاه علمی و بلندمدت است.
پژوهش بومی؛ کلید حل مسائل محلی
حجتالاسلام مهدی اکبرنژاد، عضو هیئتعلمی دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار «ایلام بیدار» بر اهمیت پژوهش بومی تأکید دارد و گفت: نسخههای وارداتی توسعه، لزوماً برای ایلام کارآمد نیستند.
وی دراینخصوص گفت: ایلام ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و مذهبی خاصی دارد. اگر پژوهشها مبتنی بر شناخت این بافت نباشد، حتی بهترین طرحها نیز با شکست مواجه میشوند.
وی افزود: پژوهش در استان ایلام باید مسئلهمحور و متناسب با نیازهای واقعی مردم باشد. دانشگاهها میتوانند با انجام پژوهشهای میدانی، به تصمیمسازان کمک کنند تا سیاستگذاریهای دقیقتری داشته باشند.
اکبرنژاد همچنین به نقش پژوهش در حوزه فرهنگی و اجتماعی اشاره کرد و گفت: بسیاری از آسیبهای اجتماعی، ریشه در تصمیمهای غیرکارشناسی دارد. پژوهش میتواند از بروز این آسیبها پیشگیری کند.
چالشها و موانع پژوهشمحور شدن پروژهها
با وجود تأکیدهای مکرر، پژوهشمحور شدن پروژهها در ایلام با موانعی مواجه است؛ از جمله نگاه هزینهمحور به پژوهش، ضعف ارتباط میان دانشگاه و دستگاههای اجرایی، نبود بانک اطلاعاتی بومی و گاهی بیاعتمادی به نتایج علمی.
کارشناسان معتقدند حل این موانع نیازمند اراده مدیریتی و تغییر نگرش به پژوهش است؛ پژوهش نه هزینه، بلکه سرمایهگذاری بلندمدت است.
پژوهش، ستون فقرات توسعه پایدار در استان ایلام است. استانی که با محدودیت منابع و پیچیدگی مسائل روبهروست، بیش از هر زمان دیگری نیازمند تصمیمگیریهای علمی و دادهمحور است. پژوهشمحور بودن پروژهها، استفاده از ظرفیتهای دانشگاهی و نهادینهسازی فرهنگ پژوهش از مدرسه تا مدیریت کلان، میتواند مسیر توسعه ایلام را هموارتر کند.
گفتگو با مسئولان آموزشی و دانشگاهی نشان میدهد که ظرفیت علمی در استان وجود دارد، اما آنچه کمرنگ است، پیوند مؤثر میان پژوهش و اجرا است. اگر این پیوند تقویت شود، ایلام میتواند باتکیهبر دانش بومی، مسیر توسعهای متناسب باهویت و نیازهای خود را طی کند.
انتهای خبر/ر
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد