به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، تاریخ اسلام سرشار از فراز و نشیب‌هایی است که هریک در شکل‌گیری هویت امت اسلامی نقشی اساسی ایفا کرده‌اند. در میان این وقایع، رحلت پیامبر اکرم حضرت محمد مصطفی (ص) و شهادت فرزند برومند ایشان، امام حسن مجتبی (ع)، جایگاهی ویژه دارند. این دو حادثه نه‌تنها سرنوشت امت اسلام را در صدر تاریخ رقم زدند؛ بلکه تا امروز نیز پیامدهای آن‌ها در اندیشه، فرهنگ و مناسبات اجتماعی مسلمانان قابل مشاهده است.
رحلت پیامبر اکرم (ص) در سال یازدهم هجری قمری، امت اسلامی را در شرایطی خطیر قرار داد؛ چراکه مسئله جانشینی و تداوم رسالت الهی با چالش‌های جدی روبه‌رو شد. از سوی دیگر، شهادت امام حسن مجتبی (ع) در نیمه قرن نخست هجری، نمادی از غربت اهل‌بیت (ع) و مظلومیتی بود که تاریخ اسلام را برای همیشه متأثر ساخت.
این گزارش کوشیده است با نگاهی تحلیلی به این دو رخداد، ابعاد دینی، تاریخی و فرهنگی آن‌ها را بررسی کند. در همین زمینه، با حجج‌اسلام عمران احمدی، مهدی اکبرنژاد و اله‌نور کریمی‌تبار به گفتگو نشستیم تا ابعاد مختلف این موضوع روشن‌تر شود.
پیامدهای رحلت پیامبر اکرم (ص) در تاریخ اسلام
حجت‌الاسلام عمران احمدی استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: رحلت پیامبر اکرم (ص) از نظر تاریخی نقطه عطفی در تاریخ اسلام است. تا پیش از آن، مسلمانان تحت رهبری مستقیم پیامبر (ص) زندگی می‌کردند و وحدت، انسجام و انس با وحی الهی، محور جامعه اسلامی بود. اما پس از رحلت، مسئله جانشینی و خلافت به یکی از مهم‌ترین چالش‌های تاریخ اسلام تبدیل شد.
.webp)
وی افزود: حادثه سقیفه و آنچه پس از آن رخ داد، نشان داد که امت اسلامی هنوز به بلوغ کامل برای درک جایگاه ولایت و رهبری اهل‌بیت (ع) نرسیده است. پیامبر اکرم (ص) در غدیر خم به‌صراحت علی (ع) را به‌عنوان جانشین خود معرفی کرده بودند، اما در عمل این مسئله مورد بی‌توجهی قرار گرفت. همین موضوع، ریشه بسیاری از اختلافات بعدی در جهان اسلام شد.
احمدی تأکید کرد: از نگاه ما رحلت پیامبر (ص) صرفاً یک واقعه تاریخی نیست، بلکه سرآغاز غربت اهل‌بیت (ع) و انحراف امت از مسیر اصلی وحی است. وقتی به خطبه فدکیه حضرت زهرا (س) نگاه می‌کنیم، به‌خوبی می‌بینیم که آن بانوی بزرگوار چگونه نسبت به آینده امت هشدار دادند. این هشدارها در تاریخ تحقق یافت و منجر به وقایعی چون عاشورا شد.
وی ادامه داد: امروز وظیفه ما این است که از آن حوادث درس بگیریم. رحلت پیامبر (ص) به ما یادآوری می‌کند که جامعه اسلامی اگر در حفظ اصول، ولایت و ارزش‌های الهی کوتاهی کند، سرنوشت تلخی در انتظارش خواهد بود.
غربت امام حسن (ع) و مظلومیت اهل‌بیت
حجت‌الاسلام مهدی اکبرنژاد عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: شهادت امام حسن مجتبی (ع) در سال ۵۰ هجری قمری، یکی از مظلومانه‌ترین حوادث تاریخ اسلام است. آن حضرت نه‌تنها در دوران امامت خود با خیانت‌ها و بی‌وفایی‌های فراوانی مواجه شد، بلکه حتی پس از شهادت نیز پیکر مطهرشان مورد جسارت قرار گرفت و اجازه دفن در کنار پیامبر اکرم (ص) داده نشد.
وی افزود: امام حسن مجتبی (ع) شخصیتی بود که در طول عمر خود بارها برای حفظ اسلام و جلوگیری از خونریزی مسلمانان، از حق شخصی خود گذشتند. صلح ایشان با معاویه یک تصمیم الهی و عقلانی بود که هدفش حفظ اصل اسلام و جلوگیری از نابودی جامعه اسلامی بود. اما همین اقدام حکیمانه نیز توسط بسیاری از افراد به اشتباه تعبیر شد.
اکبرنژاد با اشاره به ابعاد اخلاقی شخصیت امام حسن (ع) گفت: ایشان به کریم اهل‌بیت شهرت یافتند، زیرا در بخشندگی، صبر، حلم و گذشت زبانزد بودند. در تاریخ آمده است که امام حسن (ع) بارها دارایی خود را بین نیازمندان تقسیم کردند و هیچ‌گاه در برابر بی‌وفایی‌ها از مدار انسانیت خارج نشدند. شهادت ایشان به دست همسرش جعده به تحریک معاویه، اوج مظلومیت اهل‌بیت را نشان داد.
این عضو هیأت علمی ادامه داد: اگر شهادت امام حسن (ع) را در کنار رحلت پیامبر (ص) قرار دهیم، درمی‌یابیم که تاریخ اسلام در کمتر از نیم قرن از آغاز خود با دو مصیبت بزرگ مواجه شد. این حوادث نه‌تنها غربت اهل‌بیت را آشکار کرد؛ بلکه مسیر آینده امت اسلامی را نیز تحت‌تأثیر قرار داد.
عبرت‌های امروزین از رحلت و شهادت
حجت‌الاسلام اله‌نور کریمی‌تبار امام جمعه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: وقتی به رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) نگاه می‌کنیم، باید توجه داشته باشیم که این وقایع صرفاً حوادثی تاریخی نیستند که فقط در کتب سیره و تاریخ باقی مانده باشند؛ بلکه درس‌ها و پیام‌های عمیقی برای امروز جامعه ما دارند.
وی افزود: پیامبر اکرم (ص) در طول ۲۳ سال رسالت خود، جامعه‌ای را از جاهلیت به اوج تمدن رساندند. اما پس از رحلت ایشان، اگر جامعه اسلامی از مسیر ولایت فاصله نمی‌گرفت، تاریخ به‌گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد. این مسئله نشان می‌دهد که انحراف از رهبری الهی می‌تواند امت را دچار بحران کند.
کریمی‌تبار با اشاره به شخصیت امام حسن (ع) ادامه داد: امام حسن (ع) در برابر فشارها و خیانت‌ها صبر کردند و نشان دادند که گاهی حفظ اسلام مهم‌تر از پیروزی ظاهری است. صلح ایشان با معاویه را باید در این چارچوب دید. این تصمیم درسی است برای امروز ما که در برابر دشمنان اسلام باید با عقلانیت و تدبیر عمل کنیم، نه صرفاً با احساسات.
امام جمعه ایلام تأکید کرد: امروز جهان اسلام بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازگشت به آموزه‌های پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) است. وحدت، پرهیز از اختلافات بیهوده و تکیه بر اصول ولایت، تنها راهی است که می‌تواند امت اسلامی را از چالش‌های پیش‌رو نجات دهد. ما باید این حوادث را نه به‌عنوان اندوه‌های تاریخی، بلکه به‌عنوان نقشه راه امروز امت اسلامی درک کنیم.
رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع)، دو رخداد تلخ و سرنوشت‌ساز تاریخ اسلام‌اند که تأثیرات آن‌ها تا امروز ادامه دارد. رحلت پیامبر (ص) امت اسلامی را در برابر آزمون بزرگ ولایت و جانشینی قرار داد و شهادت امام حسن (ع) مظلومیت اهل‌بیت و بی‌وفایی امت را آشکار ساخت.
این وقایع اگرچه از منظر تاریخی در گذشته روی داده‌اند، اما پیام‌های آن‌ها همچنان زنده است. ضرورت پایبندی به ولایت، اهمیت عقلانیت در مواجهه با بحران‌ها، و توجه به وحدت امت اسلامی، از مهم‌ترین درس‌هایی است که می‌توان از این حوادث آموخت. امروز، جهان اسلام بیش از هر زمان دیگر نیازمند بازخوانی این وقایع و عبرت‌گیری از آن‌هاست تا بتواند در برابر چالش‌های نوین، راهی مطمئن برای آینده بیابد.
انتهای خبر/ر
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد