به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، بخش کشاورزی و به‌ویژه باغداری در استان ایلام همواره به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد محلی شناخته شده است. شرایط اقلیمی متنوع، منابع طبیعی مناسب، و تجربهٔ چندین نسل از باغداران ایلامی، این استان را به ظرفیتی بالقوه برای توسعه در حوزه باغات تبدیل کرده است. با این حال، مشکلات زیرساختی، کمبود صنایع تبدیلی، و چالش‌های اقتصادی همچنان سد راه رشد پایدار این بخش هستند.
در سال ۱۴۰۴، سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام اعلام کرده است که ۵۰۰ هکتار باغ جدید در اراضی دیم و آبی استان ایجاد خواهد شد. این خبر نه تنها امیدواری‌های تازه‌ای را در میان کشاورزان و فعالان اقتصادی برانگیخته، بلکه بحث‌های مهمی پیرامون لزوم توسعه صنایع تبدیلی، بهبود عملکرد باغات موجود، و آیندهٔ اشتغال در استان به راه انداخته است.
در این گزارش، پایگاه خبری - تحلیلی «ایلام بیدار» با سه کارشناس و مسئول مرتبط گفتگو کرده تا ابعاد مختلف این طرح و چشم‌انداز باغداری ایلام را بررسی کند.
نگاه تخصصی به ظرفیت‌های باغداری ایلام
صادق رستمی کارشناس کشاورزی و باغبانی، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» با تأکید بر اینکه استان ایلام دارای تنوع اقلیمی کم‌نظیری است، گفت: ایلام از نظر شرایط آب و هوایی در موقعیتی قرار دارد که می‌تواند میزبان گونه‌های متنوع باغی باشد. در حال حاضر بیشترین سطح باغات استان به محصولاتی مانند انگور، انار، گردو و زیتون اختصاص دارد. این تنوع می‌تواند نقطه اتکای بزرگی برای آیندهٔ کشاورزی استان باشد، به شرطی که توسعه بر پایه برنامه‌ریزی اصولی صورت گیرد.
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مزیت‌های ایجاد ۵۰۰ هکتار باغ جدید، افزایش ظرفیت تولید محصولات باغی و ایجاد اشتغال پایدار است. بیش از ۵ هزار نفر در استان به طور مستقیم در باغداری مشغول به کارند و توسعه باغات جدید می‌تواند این رقم را به شکل چشمگیری افزایش دهد. این یعنی فرصت تازه‌ای برای کاهش نرخ بیکاری در ایلام که سال‌هاست یکی از چالش‌های اصلی استان به شمار می‌رود.
رستمی با اشاره به برخی چالش‌ها نیز گفت: نباید فراموش کنیم که افزایش سطح زیر کشت باغات بدون در نظر گرفتن منابع آبی، نهاده‌های کشاورزی و آموزش‌های تخصصی، می‌تواند به یک تهدید تبدیل شود. اگرچه بخش قابل‌توجهی از این باغات قرار است در اراضی دیم ایجاد شوند، اما همچنان نیاز به مدیریت علمی و دقیق وجود دارد. همچنین، باغداران باید به سمت استفاده از روش‌های نوین آبیاری، مبارزه با آفات و تغذیه گیاهان حرکت کنند.
اقتصاد باغداری و چالش صنایع تبدیلی
علی فریادی کارشناس مسائل اقتصادی، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: افزایش سطح باغات در استان یک خبر امیدوارکننده است، اما باید به یاد داشته باشیم که صرفاً تولید محصول کافی نیست. اگر صنایع تبدیلی در کنار توسعه باغات ایجاد نشود، بخش زیادی از محصولات یا به هدر می‌روند یا با قیمت پایین به بازار عرضه می‌شوند. این مسئله در گذشته بارها تکرار شده و زیان زیادی به باغداران وارد کرده است.
وی افزود: به‌عنوان مثال، استان ایلام در تولید انگور ظرفیت بالایی دارد، اما اگر صنایع تولید کشمش، شیره انگور یا حتی نوشیدنی‌های فرآوری‌شده به اندازه کافی فعال نباشند، ارزش افزودهٔ واقعی نصیب استان نمی‌شود. هم‌اکنون تنها چند کارگاه کوچک در این زمینه فعال‌اند، و این پاسخگوی حجم تولید نیست؛ بنابراین، یکی از نیازهای اصلی استان سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی و تکمیلی است.
این کارشناس اقتصادی به نکته‌ای دیگر هم اشاره کرد: از منظر اشتغال‌زایی، صنایع تبدیلی می‌توانند چندین برابر باغداری مستقیم فرصت شغلی ایجاد کنند. یک باغ انگور شاید برای ۵ تا ۱۰ نفر اشتغال ایجاد کند، اما یک کارخانه تولید کشمش یا شیره انگور می‌تواند ده‌ها و حتی صدها نفر را به کار گیرد. این یعنی توسعه پایدار، زیرا هم کشاورز سود بیشتری می‌برد و هم جوانان استان فرصت کار پیدا می‌کنند.
فریادی در پایان تأکید کرد: دولت و بخش خصوصی باید به‌صورت هم‌زمان وارد عمل شوند. دولت وظیفه دارد زیرساخت‌های اولیه و تسهیلات مالی را فراهم کند، و بخش خصوصی باید با سرمایه‌گذاری هدفمند به میدان بیاید. اگر این همکاری شکل بگیرد، باغداری ایلام می‌تواند به یک موتور محرک اقتصادی برای کل استان تبدیل شود.
برنامه‌های اجرایی و نگاه مدیریتی به توسعه باغات
مسلم اسدی مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» با اشاره به برنامه‌های در دست اجرا، گفت: امسال در راستای توسعه باغات استان، برنامه‌ریزی کرده‌ایم که ۵۰۰ هکتار باغ جدید در اراضی دیم و آبی ایجاد شود. برای این منظور، مکاتبات لازم با تمامی شهرستان‌ها انجام شده و مکان‌یابی دقیق صورت گرفته است. به‌زودی عملیات چهارکنی آغاز خواهد شد و امیدواریم در کمترین زمان ممکن شاهد به ثمر نشستن این طرح باشیم.
وی در ادامه به موضوع صنایع تبدیلی پرداخت و گفت: در حال حاضر سطح باغات استان به بیش از ۵ هزار و ۶۰۰ هکتار رسیده است. هرچند تولید محصولات باغی در ایلام به حد بحرانی نرسیده که فوراً به صنایع تبدیلی گسترده نیاز داشته باشد، اما ما به طور جدی به این بخش فکر کرده‌ایم. هم‌اکنون در شهرستان ملکشاهی یک کارگاه تولید کشمش فعال است، در شهرستان ایوان کارگاه تولید جعبه محصولات کشاورزی راه‌اندازی شده، و به‌دنبال جذب سرمایه‌گذاران برای سایر محصولات تبدیلی هستیم. هدف ما این است که با توسعه باغات، صنایع تبدیلی نیز هم‌زمان رشد پیدا کنند.
اسدی به یکی از اهداف مهم سازمان نیز اشاره کرد: ما صرفاً به افزایش سطح زیر کشت فکر نمی‌کنیم. ارتقای عملکرد باغات موجود یکی از اولویت‌های اصلی ماست. همان‌طور که همه می‌دانند، هزینه‌های تولید در سال‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته و تنها راه جبران این هزینه‌ها بالا بردن بهره‌وری است. به همین دلیل، برنامه آموزشی جامعی برای باغداران تدوین کرده‌ایم.
وی در این باره توضیح داد: قرار است آموزش‌ها به‌صورت عملی و هم‌زمان با فصل‌های کاری باغداران اجرا شود؛ مثلاً در فصل هرس یا مبارزه با آفات، کارشناسان ما در باغ‌ها حاضر می‌شوند و روش‌های علمی و نوین را آموزش می‌دهند. این کار باعث می‌شود باغداران نه‌تنها در تئوری، بلکه در عمل نیز به دانش روز مجهز شوند. هدف نهایی ما این است که عملکرد باغات موجود به طور چشمگیری افزایش یابد و کشاورزان از نظر اقتصادی احساس رضایت کنند.
طرح افزایش ۵۰۰ هکتاری باغات استان ایلام در سال ۱۴۰۴، فرصتی تازه برای رونق کشاورزی، ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی به شمار می‌رود. اما این فرصت زمانی به یک موفقیت پایدار تبدیل می‌شود که همراه با برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت منابع، توسعه صنایع تبدیلی و ارتقای بهره‌وری باشد.
گفتگو با کارشناسان نشان می‌دهد که ایلام از ظرفیت‌های طبیعی و انسانی مناسبی برخوردار است؛ اما بدون سرمایه‌گذاری جدی در صنایع تکمیلی و آموزش باغداران، این ظرفیت‌ها به طور کامل شکوفا نخواهند شد. آیندهٔ باغداری ایلام به میزان توجه مسئولان به زیرساخت‌ها، مشارکت بخش خصوصی و پذیرش فناوری‌های نوین بستگی دارد.
اگر این الزامات تحقق یابند، ایلام می‌تواند نه‌تنها نیازهای داخلی خود را تأمین کند، بلکه به یکی از قطب‌های صادرات محصولات باغی در غرب کشور تبدیل شود؛ مسیری که می‌تواند استان را از یک اقتصاد متکی بر منابع سنتی به سوی توسعه پایدار سوق دهد.
انتهای خبر/ر
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد