به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، در سرزمینی که سالهاست آسمانش خسیستر از همیشه میبارد، کشاورزی در ایلام بیش از آنکه یک شغل باشد، به آزمونی برای صبر و امید تبدیل شده است. خشکسالیهای پیدرپی، زمینهای دیم را نحیف کرده و محصولاتی که روزی تکیهگاه معیشت روستاییان بود، حالا در بسیاری از مناطق حتی به مرحله برداشت هم نمیرسد.
در این میان، بیمه محصولات کشاورزی قرار بود آخرین سنگر اطمینان کشاورزان باشد؛ سنگری که امروز، با تأخیر طولانی در پرداخت خسارات، خود به محل گلایه و ناامیدی تبدیل شده است. کشاورزان ایلامی که سال گذشته با کاهش شدید بارندگی و خسارتهای سنگین مواجه شدند، هنوز چشمانتظار غرامتی هستند که وعدهاش داده شده اما پرداختش به تعویق افتاده است.
سه هکتار زمین و یک سال انتظار
«من امسال سه هکتار گندم و کلزا داشتم؛ همهاش از بین رفت.» این را رضا مرادی یکی از کشاورزان ایلامی میگوید؛ مردی که سالهاست کشت دیم را با امید باران ادامه داده و حالا از تأخیری گلایه دارد که زندگیاش را تحتتأثیر قرار داده است.
مرادی ادامه داد: سال گذشته خشکسالی شدید بود. امسال هم بارندگی نداشتیم و برداشت مناسبی انجام نشد. بیمه کردیم که اگر خسارت دیدیم، حداقل بخشی از هزینهها جبران شود، اما تا امروز حتی یک ریال هم به ما پرداخت نشده است. نه کسی سر زمین آمد، نه پیگیری خاصی دیدیم.
روایت مرادی، تنها یک نمونه از دهها و بلکه صدها کشاورزی است که در مناطق مختلف استان ایلام، شرایط مشابهی را تجربه کردهاند؛ کشاورزانی که حالا با بدهیهای انباشته، هزینههای تولید پرداختنشده و بلاتکلیفی برای کشت جدید مواجهاند.
خشکسالی بیسابقه در آمار رسمی
بر اساس اعلام مسئولان جهاد کشاورزی استان ایلام، سال زراعی گذشته یکی از کمبارشترین سالها در دهههای اخیر بوده است. میزان بارندگیها در استان بیش از ۶۰ درصد کاهش داشته؛ رقمی که برای استانی با سهم بالای اراضی دیم، به معنای خسارت گسترده و فراگیر است.
از مجموع حدود ۹۰ هزار هکتار اراضی دیم استان ایلام، نزدیک به ۳۰ هزار هکتار دچار خسارت ۱۰۰ درصدی شدهاند. سایر اراضی نیز بسته به منطقه و شرایط اقلیمی، بین ۳۰ تا ۷۰ درصد آسیب دیدهاند؛ خسارتی که عمدتاً متوجه مزارع گندم و کلزا بوده است.
طبق همین آمارها، از ۲۸ مرکز جهاد کشاورزی استان، ۱۵ مرکز با خسارت کامل مواجه شدهاند. مناطقی همچون، زرینآباد، مورموری، میشخاص، صالحآباد، بلوارتره و گنجوان جزو نقاطی هستند که خسارت صددرصدی آنها به تأیید رسیده و مشمول دریافت غرامت شدهاند.
توضیح جهاد کشاورزی؛ خسارتها تأیید شده است
در همین زمینه، علیاصغر جواهری، کارشناس مسئول زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام، در گفتوگو با خبرنگار «ایلام بیدار» با اشاره به ابعاد خشکسالی سال گذشته گفت: کاهش بارندگیها تأثیر مستقیمی بر عملکرد مزارع دیم استان داشته و عملاً بخش زیادی از تولید گندم و کلزا را از بین برده است.
وی افزود: بر اساس بررسیهای انجامشده، حدود یکسوم اراضی دیم استان دچار خسارت کامل شدهاند و سایر اراضی نیز با درصدهای متفاوت خسارت مواجه بودهاند.
کارشناس مسئول زراعت استان ایلام گفت: تعیین میزان خسارت صرفاً بر اساس گزارشهای محلی انجام نشده، بلکه از دادههای رصد ماهوارهای و ارزیابیهای فنی ستاد بیمه کشوری استفاده شده است تا درصد خسارت هر منطقه بهصورت دقیق مشخص شود.
جواهری تأکید کرد: اطلاعات مربوط به کشاورزان خسارتدیده جمعآوری، تأیید و به سیستم بیمه محصولات کشاورزی ارسال شده است و از نظر فنی و کارشناسی، پروندهها تکمیل شدهاند.
بیمه کشاورزی؛ وعده پرداخت در انتظار اعتبار
اما گره اصلی ماجرا، در مرحله پرداخت غرامتهاست. علی رستمی، مدیر بیمه محصولات کشاورزی بانک کشاورزی استان ایلام، با تأیید تأخیر در پرداخت خسارات، گفت: روند پرداخت غرامتها تابع فرایندهای اداری و تأمین منابع مالی در سطح ملی است و استانها در این زمینه اختیار مستقلی ندارند.
وی افزود: عزیزانی که دچار خسارت شدهاند، غرامت آنها تعیین و نهایی شده است، اما پرداخت این مبالغ منوط به تأمین اعتبار از سوی دولت محترم است.
مدیر بیمه محصولات کشاورزی استان ایلام اظهار داشت: با هماهنگیهایی که انجام شده، در صورت تأمین کامل اعتبار غرامتها بهحساب کشاورزان واریز خواهد شد.
رستمی با اشاره به گستردگی خسارات خشکسالی در کشور، خاطرنشان کرد: حجم خسارتها در برخی سالها بسیار بالا بوده و منابع جاری بیمه پاسخگوی پرداخت فوری همه غرامتها نیست؛ به همین دلیل، حمایت دولت در این زمینه ضروری است.
کشاورزان چه میگویند؟
باوجود این توضیحات، کشاورزان ایلامی معتقدند تأخیر طولانی در پرداخت خسارات، عملاً کارکرد حمایتی بیمه را زیر سؤال برده است. بسیاری از آنها میگویند وقتی غرامت بافاصله یکساله پرداخت شود، دیگر نمیتواند هزینههای فوری تولید را جبران کند.
یکی از کشاورزان زرینآباد میگوید: ما الان باید برای کشت جدید تصمیم بگیریم. وقتی خسارت سال قبل پرداخت نشده، چطور دوباره بذر و کود بخریم؟
بااینحال، زمینهای ایلام هنوز قابلیت کشت دارند و کشاورزان، با همه گلایهها، چشم به آینده دوختهاند. آنها میگویند اگر غرامتها بهموقع پرداخت شود، میتوانند دوباره به چرخه تولید بازگردند و زمین را رها نکنند.
خشکسالی در ایلام به یک واقعیت دائمی تبدیل شده و کشاورزی استان بیش از هر زمان دیگری نیازمند حمایت مؤثر است. بیمه محصولات کشاورزی، اگرچه در ساختار خود پیشبینی شده، اما بدون پرداخت بهموقع غرامت، نمیتواند نقش واقعی خود را ایفا کند. تسریع در تأمین اعتبارات، کوتاهکردن مسیرهای اداری و توجه جدی به معیشت کشاورزان، میتواند اعتماد ازدسترفته را بازگرداند.
امروز زمین ایلام آماده کشت دوباره است؛ آنچه بیش از همه نیاز دارد، عملیشدن وعدههاست تا امید، همچنان در دل این خاک خشکیده باقی بماند.
انتهای خبر/ر