به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، ماه رجب، ماه بیداری دلها و آغاز سیر معنوی انسان بهسوی خداوند است؛ ماهی که در آن، آسمان بیش از همیشه به زمین نزدیک میشود و دلها آمادگی شنیدن نجواهای الهی را پیدا میکنند. در این میان، شب «لیلهالرغائب» بهعنوان نخستین شب جمعه ماه رجب، جایگاهی ویژه در فرهنگ دینی مسلمانان دارد؛ شبی که در روایات، از آن بهعنوان شب اجابت دعا، آمرزش گناهان و توجه خاص الهی به بندگان یاد شده است. لیلهالرغائب، تنها یک مناسبت عبادی نیست، بلکه فرصتی برای بازاندیشی در سبک زندگی، ترمیم رابطه انسان با خدا و بازگشت به فطرت الهی است.
در استان ایلام، این شب هر سال توسط مردم گرامی داشته میشود؛ مردمی که با وجود مشکلات معیشتی و دغدغههای روزمره، همچنان پیوند خود با مناسبتهای معنوی را حفظ کردهاند و لیلهالرغائب را بهعنوان شبی برای طلب امید، آرامش و گشایش میشناسند.
لیلهالرغائب در روایات؛ وعدهای برای آمرزش و اجابت
حجتالاسلام والمسلمین سیدرضا موسوینسب، استاد حوزه علمیه ایلام، در گفتگو با خبرنگار «ایلام بیدار» با اشاره به جایگاه این شب در منابع دینی اظهار کرد: لیلهالرغائب به معنای «شب آرزوها» است؛ شبی که طبق روایات، فرشتگان الهی به زمین نازل میشوند و در کنار کعبه گرد میآیند و برای روزهداران و اهل دعا طلب آمرزش میکنند.
وی افزود: در روایات نقل شده است که خداوند در این شب، با رحمت خاص به بندگانش مینگرد و کمتر دعایی بیپاسخ میماند، بهشرط آنکه انسان با قلبی خالص و نیتی صادقانه به درگاه الهی روی آورد. این شب، فرصتی برای شروع دوباره و جبران کوتاهیهاست.

این استاد حوزه علمیه تصریح کرد: لیلهالرغائب صرفاً انجام چند عمل عبادی نیست، بلکه باید مقدمهای برای تغییر درونی و اصلاح رفتار انسان در ادامه مسیر زندگی باشد؛ چراکه فلسفه عبادت، تربیت روح و اخلاق است.
پیوند لیلهالرغائب با سبک زندگی امروز
در دنیای پرشتاب امروز، انسان بیش از هر زمان دیگری با فشارهای روانی، اضطرابهای اجتماعی و بحرانهای هویتی مواجه است. شبهایی مانند لیلهالرغائب میتوانند نقش یک «ایستگاه معنوی» را ایفا کنند؛ جایی برای توقف، تأمل و بازنگری.
محمدرضا قاسمی، عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام، در گفتگو با خبرنگار ما با تأکید بر کارکرد اجتماعی مناسبتهای دینی گفت: لیلهالرغائب فقط یک مناسبت فردی و عبادی نیست، بلکه میتواند کارکرد اجتماعی مهمی داشته باشد. این شب، انسان را به امیدواری، مسئولیتپذیری و تقویت پیوندهای اخلاقی دعوت میکند.
وی افزود: جامعهای که در آن مناسبتهای معنوی زنده نگه داشته میشود، از سرمایه اجتماعی بالاتری برخوردار است. دعا و نیایش جمعی، علاوه بر آثار فردی، احساس همدلی و تعلق اجتماعی را تقویت میکند؛ موضوعی که امروز جامعه ما بیش از همیشه به آن نیاز دارد.
مساجد ایلام؛ کانون احیای لیلهالرغائب
همزمان با فرارسیدن شب لیلهالرغائب، مساجد شهر ایلام و شهرستانهای تابعه شاهد حضور گسترده اقشار مختلف مردم، بهویژه جوانان و نوجوانان بود. برگزاری مراسم دعا، نماز مخصوص لیلهالرغائب، سخنرانیهای معرفتی و قرائت قرآن، جلوهای از پیوند سنتهای دینی با نیازهای معنوی جامعه امروز را به نمایش گذاشت.
حجتالاسلام علیاکبر کریمی، امام جماعت یکی از مساجد مرکزی شهر ایلام، در گفتگو با «ایلام بیدار» گفت: استقبال مردم، بهخصوص نسل جوان، از لیلهالرغائب بسیار امیدوارکننده است. این حضور نشان میدهد که با وجود همه شبهات و هجمههای فرهنگی، فطرت دینی در جامعه زنده است.

وی افزود: تلاش کردهایم برنامهها بهگونهای باشد که علاوه بر بعد عبادی، پاسخگوی سؤالات و دغدغههای نسل جوان نیز باشد؛ چراکه اگر مفاهیم دینی به زبان روز بیان شود، تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.
لیلهالرغائب و نقش خانواده در تربیت معنوی
خانواده، نخستین بستر انتقال مفاهیم دینی به نسل آینده است و شبهایی مانند لیلهالرغائب میتوانند فرصت مناسبی برای تقویت این نقش باشند. حضور کودکان و نوجوانان در کنار والدین در مراسم دعا، تأثیر عمیقی بر شکلگیری هویت دینی آنان دارد.
زهرا مرادی، کارشناس حوزه خانواده و مسائل تربیتی، در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: وقتی خانوادهها فرزندان خود را در چنین مناسبتهایی همراهی میکنند، در واقع در حال آموزش غیرمستقیم مفاهیم عمیق معنوی هستند. این تجربهها در ذهن کودک ماندگار میشود و در آینده، به سرمایه معنوی او تبدیل خواهد شد.
وی افزود: لیلهالرغائب میتواند بهانهای برای گفتگوی خانوادگی درباره دعا، امید، صبر و ارتباط با خدا باشد؛ موضوعاتی که در شلوغی زندگی روزمره کمتر به آن پرداخته میشود.
نگاه جوانان ایلامی به شب آرزوها
یکی از نکات قابل توجه در مراسم لیلهالرغائب امسال، حضور پررنگ جوانان بود؛ نسلی که گاه تصور میشود فاصله زیادی با مناسبتهای مذهبی دارد، اما واقعیت میدانی چیز دیگری را نشان میدهد.
امیرحسین احمدی، دانشجوی دانشگاه ایلام، در حاشیه یکی از مراسمها به خبرنگار «ایلام بیدار» گفت: لیلهالرغائب برای من شبی است که احساس میکنم میتوانم بدون واسطه با خدا حرف بزنم. این شب، به آدم امید میدهد که هنوز راه بازگشت هست.
وی افزود: شاید سبک زندگی ما تغییر کرده باشد، اما نیاز به معنویت از بین نرفته است. اگر برنامههای مذهبی با زبان نسل ما هماهنگ باشد، قطعاً استقبال بیشتری هم خواهد شد.
لیلهالرغائب؛ مقدمهای برای خودسازی در ماه رجب
ماه رجب، آغاز مسیر خودسازی است که به ماههای شعبان و رمضان ختم میشود. لیلهالرغائب، دروازه ورود به این مسیر است؛ شبی که انسان را برای بهرهمندی بیشتر از برکات ماههای پیشرو آماده میکند.
حجتالاسلام موسوینسب در ادامه گفتوگوی خود تأکید کرد: کسی که لیلهالرغائب را درک کند، برای ورود به ماه رجب آمادگی بیشتری دارد. این شب، تلنگری است برای ترک گناه، اصلاح روابط انسانی و تقویت ارتباط با خداوند.
شب آرزوها، فرصتی برای بازسازی امید
لیلهالرغائب، شبی فراتر از یک مناسبت تقویمی است؛ شبی برای زنده کردن امید، تقویت ایمان و بازسازی پیوند انسان با خدا و جامعه. در شرایطی که فشارهای اقتصادی و اجتماعی، روح و روان مردم را تحت تأثیر قرار داده، چنین شبهایی میتواند نقش آرامبخش و امیدآفرین ایفا کند.
این شب، نشان داد که معنویت همچنان یکی از نیازهای اصلی جامعه است و اگر بستر مناسبی برای آن فراهم شود، دلها خود راه آسمان را پیدا میکنند. لیلهالرغائب، شب آرزوهاست؛ اما آرزویی بزرگتر از آن نیست که انسان، دوباره خودِ واقعیاش را پیدا کند.
انتهای خبر/ر
