به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، هم‌زمان با فرارسیدن روز پرستار و گرامیداشت یاد و نام حضرت زینب کبری (س)، بار دیگر وضعیت معیشتی و کاری پرستاران کشور به‌ویژه در استان ایلام در کانون توجه افکار عمومی قرار گرفته است. اگرچه تقدیر از جامعه پرستاری در کلام و مناسبت‌ها همواره مطرح بوده، اما بسیاری از چالش‌های تخصصی و صنفی آنان همچنان پابرجاست؛ از فشار سنگین کاری و کمبود نیروی انسانی تا تأخیر طولانی‌مدت در پرداخت مطالبات. این وضعیت، نگرانی‌هایی را در بین فعالان حوزه سلامت نسبت به کاهش انگیزه‌ها و کیفیت خدمت‌رسانی مطابق استانداردهای درمانی ایجاد کرده است.
ایلام که به‌عنوان یکی از استان‌های مرزی کشور شناخته می‌شود، علاوه بر محدودیت‌های زیرساختی درمانی، با تعداد پایین پرستار نسبت به تخت‌های فعال بیمارستانی مواجه است. مسئله‌ای که بارها از سوی کارشناسان حوزه سلامت مورد اشاره قرار گرفته و ضرورت توجه ویژه وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی استان را یادآور شده است.
در این گزارش، ضمن واکاوی چالش‌های به‌روز پرستاران، به گفتگو با سه تن از مسئولان و فعالان این حوزه پرداخته‌ایم.
پرستاری در ایران؛ حرفه‌ای که فرسودگی در آن طبیعی شده است
پرستاران نخستین گروه مواجه در بیمارستان‌ها هستند و در تمام ساعات شبانه‌روز مسئولیت مراقبت و نظارت بر وضعیت بیماران را برعهده دارند. در بخش‌های ویژه، اورژانس‌ها، اتاق‌های عمل و بخش مراقبت‌های ویژه، این بار کاری دوچندان می‌شود. فشار روحی، دوری از خانواده، مواجهه با مرگ و بیماری‌های عفونی، مسئولیت حقوقی و خستگی جسمی باعث شده بسیاری از پرستاران، این شغل را از مشاغل دارای سطح بالای فرسودگی شغلی بدانند.
از سوی دیگر، پرداختی‌های غیرهم‌سطح با سختی کار و عدم اجرای کامل فوق‌العاده خاص در برخی استان‌ها، نارضایتی‌ها را تقویت کرده است؛ موضوعی که در ایلام نیز انعکاس یافته است.
امید حیدری، یکی از پرستاران باسابقه ایلام در گفتگو با خبرنگار «ایلام بیدار» به تشریح شرایط کارکنان پرستاری پرداخت و گفت: در سال‌های اخیر با بازنشستگی تعداد زیادی از همکاران، حجم کاری بخش‌ها افزایش پیدا کرده است. به طور مثال، یک پرستار در بخش شلوغ باید رسیدگی هم‌زمان به تعداد زیادی بیمار را انجام دهد که استاندارد نیست و فشار روانی دائمی ایجاد می‌کند.
وی افزود: نوبت‌های فشرده و شیفت‌های ۱۲ ساعته متوالی، فرصت کافی برای استراحت نمی‌گذارد و درنهایت خستگی بر کیفیت کار هم تأثیر منفی می‌گذارد.
حیدری در خصوص معوقات مالی اظهار داشت: کارانه‌ها و حق‌التألیف‌ها بعضاً ماه‌ها با تأخیر پرداخت می‌شود. این مسئله باعث دلسردی کارکنان شده است. از دولت انتظار داریم در پرداخت‌ها اولویت جدی برای کادر درمان قائل شود.
وی تأکید کرد: در دوران کرونا بیماران زیادی تحت مراقبت ما بودند و پرستاران حتی از خانواده خود دوری کردند، اما امروز انتظار داریم جایگاه این فداکاری به‌صورت عملی مورد توجه قرار گیرد.
مدیریت بیمارستانی و کمبود نیرو؛ چالشی قابل‌لمس
لیلی عاصم‌آبادی، رئیس بیمارستان رازی ایلام با اشاره به وضعیت نیروی انسانی گفت: با توجه به افزایش مراجعات، نیروی پرستاری بیمارستان متناسب رشد نکرده و همین موضوع، فشار کاری بر تیم درمان را افزایش داده است. هر سال تعداد قابل‌توجهی بازنشسته می‌شوند، اما جذب نیرو به همان سرعت نیست.
وی درباره تأخیر در پرداخت مطالبات عنوان کرد: روند اداری پرداخت‌ها و تخصیص اعتبارات باعث به وجود آمدن تأخیرهایی می‌شود که تلاش ما این است، این فاصله زمانی حداقل شود.
عاصم‌آبادی در ادامه افزود: در برخی بخش‌ها، پرستاران علاوه بر کار تخصصی، مجبور به انجام وظایف جانبی هم هستند که این امر افزایش ساعات کاری و خستگی مضاعف را موجب می‌شود.
معنویت و الگوی کربلایی در رفتار پرستاری
حجت‌الاسلام اله‌نور کریمی‌تبار در گفتگو با خبرنگار ما با تبریک روز پرستار و سالروز ولادت حضرت زینب (س) گفت: حضرت زینب (س) نماد صبر، خدمت، مراقبت و همراهی با بیمار است. پرستاران امروز با الهام از این آموزه‌ها، در شرایط دشوار پرچم خدمت‌رسانی را برافراشته نگه داشته‌اند.
وی افزود: در بحران کرونا شاهد بودیم که بسیاری از پرستاران با روحیه جهادی و فداکارانه وارد میدان شدند. چنین تلاشی نشان‌دهنده ظرفیت معنوی این حرفه است.
امام‌جمعه ایلام تأکید کرد: دولت‌ها باید قدردان این تلاش‌ها باشند و از نظر مالی و روحی از این قشر پشتیبانی کنند. جامعه سالم، نتیجه مراقبت سالم است.
پرستاری در ایلام؛ چالش مضاعف بر زیرساخت‌های درمانی
استان ایلام به‌صورت مزمن با مشکل کمبود تخت‌های استاندارد درمانی و توزیع نامتوازن نیرو روبه‌روست. برخی شهرستان‌ها فاقد برخی تخصص‌های حیاتی هستند و پرستاران در بخش‌های موجود، با حجم کار اضافه مواجه‌اند.
این شرایط باعث شده تعدادی از پرستاران، برای ادامه خدمت به استان‌های دیگر مهاجرت کنند.
غربالگری‌های دوران کرونا؛ نقطه درخشان کارنامه پرستاران
در دوران همه‌گیری کرونا پرستاران خط مقدم مواجهه بودند، شیفت‌های غیر قابل پیش‌بینی داشتند، ریسک ابتلا در اوج قرار داشت، بسیاری از آن‌ها در قرنطینه‌های طولانی بودند؛ این واقعیت‌ها باعث شد مردم، بیش از هر زمان دیگری به اهمیت پرستاران پی ببرند.
مطالبات صنفی؛ خواسته‌هایی که روی کاغذ مانده است
پرستاران در گفتگوهای مختلف، فهرست مطالبات خود را چنین بیان کرده‌اند؛ اجرای فوق‌العاده خاص، پرداخت سریع معوقات و کارانه‌ها، بهبود وضعیت استخدامی نیروهای شرکتی، تأمین تجهیزات بخش‌ها، استانداردسازی ساعات کار و … که این مطالبات منطقی و اعلام‌شده در قوانین بالادستی است.
شیفت‌های شبانه و عصرانه مرتب، حضور کم در جمع‌های خانوادگی و استرس‌های محیطی باعث شده خانواده‌های پرستاران نیز در فشار قرار بگیرند. این موضوع یکی از دلایل اصلی خروج از شغل و افسردگی شغلی است.
آموزه‌های اسلامی؛ نیروی محرکه‌ای معنوی
در فرهنگ اسلامی، خدمت به بیمار فضیلتی کاهش‌ناپذیر است. پرستاران با الهام از حضرت زینب (س)، صبر و بردباری را نه‌تنها در مراقبت‌های جسمی، بلکه در مراقبت‌های روحی بیماران جاری می‌کنند.
این ویژگی انسانی، تفاوت اصلی پرستاری در ایران با کشورهایی است که صرفاً به جنبه فنی نگاه می‌کنند.
آینده حرفه پرستاری در ایلام؛ راهکارها
کارشناسان حوزه سلامت برای بهبود شرایط، چند راهکار پیشنهاد می‌کنند:
افزایش جذب پرستاران متناسب با توسعه بیمارستانی
پرداخت منظم مطالبات مالی برای تقویت انگیزه
ایجاد سازوکارهای روان‌درمانی برای کاهش فرسودگی
توزیع عادلانه نیروها میان شهرستان‌ها
ارتقای تجهیزات درمانی برای کاهش ریسک
وزارت بهداشت در سال‌های اخیر وعده‌هایی برای بهبود وضعیت داده است؛ اما برای رسیدن به نقطه مطلوب، باید تخصیص منابع با جدیت دنبال شود. بی‌توجهی، نتیجه‌ای جز کاهش انگیزه و افت کیفیت درمان ندارد.
روز پرستار یادآور جایگاه، نقش و اثرگذاری این قشر در سلامت جامعه است. پرستاران ایلامی که در دوره کرونا و شرایط عادی با تمام توان خدمت‌رسانی کرده‌اند، امروز چشم‌انتظارند.
در نهایت، جامعه‌ای که برای سلامت خود ارزش قائل است، باید از ستون‌های نگهدارنده آن یعنی پرستاران حمایت عملی داشته باشد. اکنون زمان آن رسیده است که تکریم پرستار از مرحله شعار خارج شود و به تصمیمات اجرایی تبدیل گردد.
انتهای خبر/ر