به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، شاید در نگاه اول، واژه «دامپزشکی» یاد حیوانات، واکسن و درمان را در ذهن تداعی کند؛ اما در واقع، دامپزشکی بخشی از سلامت عمومی انسان‌هاست. سلامت غذایی که هر روز بر سفره‌ها می‌نشیند، از مرغداری‌ها تا زنبورستان‌ها، از کارگاه‌های جوجه‌کشی تا بازارهای عسل، همه و همه با مهر و دقت ناظران بهداشتی و دامپزشکان اداره کل دامپزشکی استان‌ها پاسداری می‌شود.
در استان ایلام، جایی که اقتصاد آن ریشه در کشاورزی، دامداری و زنبورداری دارد، نقش این قشر بیش از همیشه حیاتی است. شاید کمتر کسی بداند که در هر قطعه مرغی که به بازار می‌رسد، در هر شیشه عسلی که در خانه‌ها باز می‌شود، رد پای ده‌ها ساعت تلاش کارشناسان بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور و زنبور عسل نهفته است.
شش ماه نخست سال ۱۴۰۴ برای این مجموعه، دوره‌ای پرکار، دقیق و پرچالش بود؛ از کنترل بیماری‌های پرندگان تا پایش سلامت زنبورستان‌ها، از واکسیناسیون
گسترده تا مراقبت فعال در روستاها
شهرام باسامی، رئیس اداره بهداشت و بیماری‌های طیور و زنبور عسل استان ایلام، در گفتگو با خبرنگار ما ضمن ارائه آماری از عملکرد شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، با تأکید بر نقش محوری دامپزشکی در امنیت غذایی گفت: در این مدت یک هزار و ۴۵۰ مورد بازدید نظارتی برای صدور گواهی بهداشتی جوجه‌ریزی انجام شد. در واحدهای مرغداری استان، بیش از ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار قطعه جوجه‌ریزی صورت گرفت و ۵۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دوز واکسن مصرف شد. این حجم از کار، نشان‌دهنده تعهد دامپزشکان و کارشناسان ما در حفظ سلامت جمعیت طیور استان است.
وی با اشاره به فعالیت‌های پیشگیرانه گفت: در زمینه کنترل بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان، بیش از هزار بازدید از روستاها، زیستگاه‌های پرندگان و واحدهای صنعتی انجام شد. همچنین ۲۴۹۲ نمونه‌گیری و ۳۹۳۶ آزمایش مولکولی صورت گرفت تا هرگونه تهدید احتمالی، پیش از بروز، شناسایی و مهار شود.
باسامی از اجرای طرح ملی مراقبت فعال در زنبورستان‌های ایلام به‌عنوان گامی مؤثر در توسعه بهداشت زنبورداری یاد کرده و گفت: در این طرح از ۶۰ کلنی در ۱۲ زنبورستان نمونه‌برداری شد که طی آن ۱۵۰۲ نمونه اخذ و ۳۲۶۸ آزمایش سرمی انجام گرفت. نتایج این آزمایش‌ها به ما در کنترل بیماری‌های بومی و ارتقای کیفیت تولید عسل کمک می‌کند.
وی تصریح کرد: دامپزشکی یعنی خدمت در جایی که شاید کمتر دیده شود؛ اما بیشترین اثر را بر سلامت مردم دارد. ما در خط مقدم مبارزه با بیماری‌هایی هستیم که می‌توانند انسان و حیوان را توأمان تهدید کنند.
در پس هر لقمه سالم، تلاش چشمان بیدار
هر وعده غذایی سالم، محصول زنجیره‌ای از دقت‌ها و مراقبت‌هاست. پشت هر قطعه گوشت مرغ، هر تخم‌مرغ و هر قاشق عسل، نگاه ناظری است که به‌جای شعار، عمل می‌کند.
در مرغداری‌های استان ایلام، بازرسان بهداشت هر روز مسیرهای طولانی را طی می‌کنند تا از سلامت گله‌ها مطمئن شوند. اگر بوی غیرعادی یا رفتار ناهنجاری در گله مشاهده شود، نمونه‌برداری انجام می‌گیرد و نتیجه در آزمایشگاه بررسی می‌شود.
دامپزشک یعنی پزشک بی‌ادعای سفره مردم
نسرین نادری دامپزشک بخش خصوصی در ایلام در گفتگو با خبرنگار «ایلام بیدار» گفت: ما همیشه شوخی می‌کنیم و می‌گوییم دامپزشکی، پزشکی بی‌سروصداست. چون مردم شاید اسم پزشک بیمارستان را بدانند، اما کمتر کسی می‌پرسد چه کسی سلامت غذایی را تضمین می‌کند.
وی افزود: کار در مرغداری‌ها یا زنبورستان‌ها آسان نیست. دمای بالا، بوی تند، و گاهی شرایط نامناسب کار باعث خستگی می‌شود، اما وقتی می‌دانی حاصل کارت سلامت هزاران نفر را تضمین می‌کند، دیگر خستگی معنا ندارد.
نادری تأکید کرد: دامپزشک فقط درمانگر حیوان نیست، بلکه بخشی از نظام سلامت انسانی است. هر بیماری مشترک بین انسان و حیوان، می‌تواند جامعه را تهدید کند. اگر دامپزشکی ضعیف عمل کند، هیچ وزارت بهداشتی قادر به جبرانش نخواهد بود.
در جبهه‌ای بی‌صدا، اما بی‌وقفه
در روزهایی که رسانه‌ها از بحران‌های جهانی سخن می‌گویند، قهرمانان خاموشی در ایلام و دیگر استان‌ها، شبانه‌روز برای امنیت غذایی تلاش می‌کنند. آنان بدون شعار، با چکمه و ماسک، وارد مرغداری‌ها می‌شوند؛ در گرمای تابستان و سرمای زمستان.
کارشان پر از دقت است: از واکسیناسیون تا ضدعفونی، از پایش تلفات تا بررسی رفتار گله‌ها.
در زنبورستان‌ها نیز داستانی مشابه در جریان است. کارشناسان دامپزشکی در دل دشت‌ها و کوهستان‌ها، کندوها را باز می‌کنند، نمونه می‌گیرند، آزمایش می‌کنند و برگه سلامت صادر می‌نمایند.
هیچ تیتر خبری از آنان نمی‌نویسد، اما سلامت جامعه، مدیون همین بی‌ادعایی است.
سلامت زنبور یعنی سلامت عسل مردم
صادق زارعی، زنبوردار اهل بدره با دستانی پینه‌بسته از نقش دامپزشکی در کار خود می‌گوید: زمان قدیم زنبورداری فقط تجربه بود. اما الان بدون راهنمایی دامپزشک‌ها نمی‌توانیم ادامه بدهیم؛ آن‌ها نمونه می‌گیرند، وضعیت بیماری‌ها را اندازه‌گیری کرده و به ما یاد می‌دهند چطور از دارو استفاده کنیم.
وی افزود: در همین شش ماه گذشته چند بار کارشناسان اداره آمدن زنبورستان ما. هر بار با احترام و دقت، کندوها رو بررسی کردند. ما هم یاد گرفتیم چطور از بیماری‌هایی مثل نوزما و واروآ جلوگیری کنیم. وقتی عسل سالم تولید می‌کنیم، هم خودمان سود می‌بریم هم مردم.
زارعی بالبخند می‌گوید: من همیشه می‌گویم زنبور سالم یعنی زندگی سالم. چون اگر زنبور نباشد، گرده‌افشانی هم نیست، یعنی طبیعت بیمار می‌شود.
دامپزشکی، سپر دفاعی در برابر بیماری‌های مشترک
بیماری‌های مشترک انسان و حیوان، تهدیدی خاموش اما جدی‌اند. آنفلوانزای پرندگان، تب کریمه کنگو، و بیماری‌های باکتریایی، اگر به‌موقع کنترل نشوند، می‌توانند از مزرعه تا شهر گسترش یابند.
دامپزشکان، نخستین خط دفاع در برابر این بیماری‌ها هستند؛ آنان قبل از آن که ویروس یا باکتری راهی بدن انسان شود، آن را در حیوان شناسایی و مهار می‌کنند.
امیر موسوی، عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام در ایلام در گفتگو با خبرنگار «ایلام بیدار» گفت: دامپزشکی نه فقط یک حرفه، بلکه یک رکن راهبردی در نظام سلامت است. بسیاری از بیماری‌هایی که امروز بشر از آن‌ها رنج می‌برد، ریشه در انتقال از حیوان به انسان دارد. بدون سیستم دامپزشکی قوی، جامعه در برابر این تهدیدها بی‌دفاع می‌ماند.
وی ادامه داد: در دانشگاه ما، تلاش می‌کنیم تا دانشجویان یاد بگیرند که مأموریتشان فقط درمان حیوان نیست؛ بلکه خدمت به انسان است. دامپزشکی یعنی مراقبت از غذایی که به بدن مردم می‌رسد و جلوگیری از بیماری پیش از وقوع آن.
موسوی با تأکید بر اهمیت زیرساخت‌های علمی دامپزشکی در ایلام گفت: وجود آزمایشگاه‌های مدرن، همکاری بین‌بخشی با سازمان جهاد کشاورزی و آموزش مستمر بهره‌برداران، از نقاط قوت دامپزشکی ایلام است. این استان باتوجه‌به موقعیت مرزی، اهمیت ویژه‌ای در کنترل بیماری‌های وارداتی دارد.
ایلام؛ پیشتاز مراقبت از مرز تا مزرعه
در استان مرزی ایلام، فعالیت دامپزشکی تنها محدود به داخل واحدهای تولیدی نیست؛ مرزهای ورودی نیز زیر چتر مراقبت بهداشتی‌اند.
دامپزشکان و کارشناسان مرزی، بازرسی دقیق از محموله‌های دامی و فرآورده‌های حیوانی را انجام می‌دهند تا هیچ بیماری از مرز عبور نکند.
در این میان، همکاری میان دامپزشکی، مرزبانی و استانداری، نمونه‌ای از مدیریت منسجم سلامت مرزهاست.
دامپزشکی، فراتر از درمان؛ پلی میان علم و ایمان
دامپزشکی تنها حرفه‌ای علمی نیست، بلکه رسالتی انسانی است. بسیاری از دامپزشکان، کارشان را نوعی عبادت می‌دانند؛ چون با حفظ سلامت موجودات زنده، به تکریم خلقت الهی کمک می‌کنند.
در نگاه دینی، حیوانات نیز بخشی از امانت خداوندند. خدمت به آن‌ها، نشانه مسئولیت‌پذیری انسان است. از همین روست که در استان ایلام، بسیاری از دامپزشکان جوان با نیت خالصانه در مناطق محروم مشغول کارند؛ جایی که شاید نامشان در هیچ تابلو و مراسمی ثبت نشود.
دامپزشکی؛ پناه سلامت، امید آینده
شش ماه نخست سال ۱۴۰۴، برای دامپزشکی ایلام شش ماه تلاش، مراقبت و خدمت بود. از بیش از ۱۱ میلیون قطعه جوجه‌ریزی تا ۳ هزار و ۲۶۸ آزمایش سرمی زنبورستان‌ها، از یک هزار و ۴۵۰ بازدید نظارتی تا ۳ هزار و ۹۳۶ آزمایش مولکولی؛ همه این اعداد در کنار هم تصویری می‌سازند از مجموعه‌ای که بی‌وقفه در خدمت سلامت جامعه است.
دامپزشکی، سنگر بی‌ادعایی است که شاید در اخبار کمتر دیده شود، اما در واقع، نگهبان آرامش و سلامتی است.
در دنیایی که سلامت، پرارزش‌ترین دارایی انسان است، دامپزشکان سربازان گمنام این میدان‌اند؛ کسانی که در لایه‌های خاک و کندو، در لابه‌لای پرهای پرندگان و نبض زنبورهای کوچک، زندگی را پاسداری می‌کنند.
ایلام، با دامپزشکانی چنین متعهد، نه‌تنها در مرز جغرافیا، بلکه در مرز سلامت نیز می‌درخشد و شاید بهترین جمله برای پایان این گزارش همان باشد که یکی از دامپزشکان گفت: «دامپزشکی یعنی اطمینان از اینکه فردا، سفره مردم سالم‌تر خواهد بود.»
انتهای خبر/ر