به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی نایلام بیدار»، عاشورا، تنها یک حادثه خونین در تاریخ اسلام نیست؛ بلکه یک نقطه عطف در مسیر مبارزه حق و باطل و یکی از اثرگذارترین رویدادهای انسانی و الهی در تاریخ بشریت است. قیام امام حسین (ع) در روز دهم محرم سال ۶۱ هجری، نه برای کسب قدرت، بلکه برای احیای دین، امر به معروف و نهی از منکر، عدالت‌خواهی و مقابله با انحراف از مسیر پیامبر اسلام (ص) بود. آنچه این قیام را جاودانه کرد، نه فقط مظلومیت، بلکه آگاهی، عقلانیت و روشنگری برخاسته از ایمان و تعهد بود.
عاشورا امروز نیز همچون گذشته، منشأ بیداری ملت‌ها، الهام‌بخش جریان‌های مقاومت و عامل انسجام اجتماعی در جوامع اسلامی است. فرهنگ عاشورا، فرهنگ غیرت، آزادگی، عدالت‌خواهی، شجاعت، صبر و ایستادگی است؛ فرهنگی که ملت ایران آن را محور هویت دینی، فرهنگی و سیاسی خود قرار داده است. پس از انقلاب اسلامی، عاشورا نه‌تنها از هویت ملی ایرانیان حذف نشد، بلکه روح آن در تار و پود نظام جمهوری اسلامی جاری شد و به موتور محرک بسیاری از تحولات اجتماعی و سیاسی بدل گشت.
در این گزارش، با گفتگو با کارشناسان و روحانیون برجسته استان ایلام، به بررسی تأثیر عاشورا بر جامعه امروز، نقش وحدت‌آفرین آن، وقایع پس از عاشورا و جایگاه روشنگرانه حضرت زینب (س) پرداخته‌ایم.
عاشورا؛ مدرسه همیشگی بیداری و مقاومت
یاسر حسینی پژوهشگر تاریخ در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: عاشورا را باید یک مکتب دانست، نه فقط یک حادثه. آنچه در کربلا رخ داد، جلوه‌ای از یک نظام ارزشی کامل بود که امروز نیز می‌تواند راهنمای جوامع در مواجهه با ظلم، فساد، تبعیض و استبداد باشد. امام حسین (ع) در آن روز، با قاطعیت در برابر حکومتی ایستاد که چهره دین را وارونه کرده بود.
وی افزود: پیام عاشورا برای امروز ما، دفاع از کرامت انسانی و ایستادگی در برابر تحقیر ملت‌هاست. اگر ملت ایران در برابر تحریم‌ها، فشارهای بین‌المللی و هجمه‌های فرهنگی مقاومت می‌کند، این مقاومت ریشه در عاشورا دارد.
حسینی تصریح کرد: امروز باید این فرهنگ را به زبان نسل جدید منتقل کرد. عاشورا را باید با تحلیل و تعقل معرفی کرد، نه صرفاً با شور و احساس. نسل جوان باید بداند که چرا امام حسین (ع) ایستاد، چگونه ایستاد، و چه چیزی را به ما به ارث گذاشت.
وحدت اجتماعی، برگرفته از روحیه عاشورایی ملت ایران
مهدی ویسه عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: عاشورا یک نیروی همبستگی‌آفرین در جوامع است. یکی از دلایلی که مردم ایران در بزنگاه‌های حساس تاریخ مانند دوران دفاع مقدس، حوادث طبیعی، انتخابات، و مقابله با تهدیدهای خارجی متحد می‌شوند، روحیه عاشورایی و تعهد به فرهنگ حسینی است.
وی ادامه داد: ما شاهدیم که در محرم، همه اقشار جامعه از اقوام مختلف، مذاهب گوناگون و طبقات اجتماعی متفاوت، به صورت یکپارچه در عزاداری شرکت می‌کنند. این اتحاد نه‌فقط آئینی، بلکه هویتی است.
ویسه تأکید کرد: اگر امروز در جامعه ما هنوز هم مفاهیمی مانند ایثار، فداکاری، احترام به والدین، غیرت دینی، حمایت از مظلوم و نفرت از ظالم وجود دارد، ریشه در فرهنگ عاشورا دارد. این فرهنگ باید به نسل‌های بعدی منتقل شود تا جامعه دچار گسست هویتی نشود.
وقایع پس از عاشورا و روشنگری حضرت زینب (س)
حجت‌الاسلام سید عبدالله امینی امام‌جمعه مهران در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: آنچه عاشورا را ماندگار کرد، تنها شهادت نبود؛ بلکه پیام‌رسانی پس از آن بود. حضرت زینب (س) با شجاعت، هوشمندی و صبر، پیام عاشورا را از دل خرابه‌های کوفه تا قصر یزید در شام برد. او با سخنان خود، نهضت کربلا را جهانی کرد.
وی ادامه داد: امروز زنان و دختران جامعه ما باید حضرت زینب (س) را الگوی خود قرار دهند؛ بانویی که در اوج مصیبت، ایمان و شجاعت را ترک نکرد. او نه‌تنها یک شخصیت مذهبی بلکه یک شخصیت سیاسی و فرهنگی در تاریخ اسلام است.
امینی افزود: در زمانه‌ای که دشمن تلاش دارد زنان ما را از نقش اجتماعی و سیاسی‌شان دور کند، باید حضرت زینب (س) را بیشتر معرفی کرد. روشنگری، حفظ کرامت، صبر و مقاومت در برابر استبداد، درس‌هایی است که همه ما از ایشان می‌آموزیم.
عاشورا؛ سرمایه فرهنگی و سیاسی برای امروز و فردای ایران
علی حیدری عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: امام حسین (ع) و یارانش با خون خود، فرهنگ ایثار، عدالت، فداکاری و حق‌طلبی را در تاریخ بشری نهادینه کردند. این فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران، نه‌فقط یک باور دینی، بلکه پایه‌ای برای رفتار سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی شده است.
وی اظهار کرد: ما اگر در مقابل استکبار می‌ایستیم، اگر به استقلال ملی بها می‌دهیم، اگر در برابر تحقیر مقاومت می‌کنیم، این برگرفته از روحیه عاشورایی است. عاشورا به ما آموخته که عزت را نمی‌توان با ذلت معامله کرد.
حیدری افزود: لازم است که این فرهنگ را در قالب‌های نوین به جوانان منتقل کنیم. استفاده از رسانه، هنر، فضای مجازی و محتوای خلاقانه برای معرفی عاشورا و سیره امام حسین (ع) ضروری است. همچنین نباید از بعد عقلانی عاشورا غافل شد. عاشورا صرفاً یک حماسه عاطفی نیست، بلکه یک انقلاب عقلانی و الهی است.
وی ادامه داد: امروز در جهان اسلام، از لبنان و فلسطین تا یمن و سوریه، فرهنگ عاشورا به‌عنوان موتور محرک مقاومت در برابر ظلم و اشغالگری مطرح است. حتی در جوامع غیراسلامی نیز بسیاری از مفاهیم عاشورا همچون فداکاری، آزادی‌خواهی، و وفاداری، مورد توجه قرار گرفته است.
عاشورا، همچنان زنده و جاری است. فرهنگ عاشورا امروز در شکل‌گیری هویت ملی، در مقاومت ملت ایران، در وحدت اقوام، در پیشرفت علمی، در ایستادگی فرهنگی و در امید به آینده نقش اساسی دارد. اگر دشمن از این فرهنگ می‌ترسد، دلیل آن قدرت بیدارکننده و انگیزه آفرین عاشورا برای ملت‌هاست.
پیام عاشورا در جامعه امروز ایران باید به زبان روز، برای نسل جوان، در مدارس، دانشگاه‌ها، رسانه‌ها و خانواده‌ها بازگو شود. باید از هیئات به اندیشه عاشورایی رسید. باید بدانیم که عاشورا تنها برای گریستن نیست، بلکه برای برخاستن است. برخاستن برای عدالت، حقیقت، آزادی و کرامت انسانی.
سیره حضرت زینب (س) نیز تکمیل‌کننده این پیام است؛ اینکه چگونه در میانه مصیبت، می‌توان پیام حق را رساند، ایستادگی کرد و با روشنگری، مسیر آینده را ترسیم کرد. عاشورا، هم برای گذشته ما تاریخ است، هم برای امروز ما انگیزه، و هم برای فردای ما نقشه راه.
اکنون بیش از هر زمان دیگری، جامعه ما نیازمند بهره‌گیری عمیق، راهبردی و هوشمندانه از فرهنگ عاشوراست. این فرهنگ باید در ساختارهای تربیتی، فرهنگی، رسانه‌ای، مدیریتی و سیاسی ما جاری باشد تا بتوانیم با عزت، آگاهی و وحدت، مسیر پیشرفت و عدالت را ادامه دهیم.
در نهایت، باید اذعان داشت که عاشورا تنها متعلق به شیعه یا مسلمانان نیست، بلکه میراثی جهانی است که با زبان فطرت با همه انسان‌ها سخن می‌گوید. هرجا سخن از ظلم‌ستیزی، کرامت انسانی، فداکاری و حق‌طلبی است، صدای حسین بن علی (ع) و پیام حضرت زینب (س) نیز در آنجا شنیده می‌شود. این پیام باید جهانی شود، تا همان‌طور که نهضت عاشورا فراموش نشد، پیام آن نیز مرزها را درنوردد و به سرمایه‌ای برای عدالت جهانی تبدیل شود.
انتهای خبر/ر