به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، زیارت عاشورا،یکی از برجسته‌ترین متون زیارتی در فرهنگ شیعه است که با بیانی سرشار از معرفت، محبت، ولایت‌مداری و دشمن‌شناسی، جایگاهی ویژه در دل عاشقان اهل‌بیت (ع) دارد.
این زیارت با سلامی عارفانه بر حضرت اباعبدالله الحسین (ع) آغاز می‌شود و به بازخوانی حماسه کربلا، ستایش یاران باوفای امام، و ابراز برائت از دشمنان اهل‌بیت (ع) می‌پردازد. محتوای زیارت عاشورا، نه فقط یک دعا یا ذکر، بلکه در واقع یک بیانیه اعتقادی و سیاسی است که مرزهای ایمان و کفر، وفاداری و خیانت را روشن می‌سازد.
در این زیارت، پیوندی عمیق میان محبت امام حسین (ع) و بیزاری از ظالمان شکل می‌گیرد؛ پیوندی که اساس مکتب عاشورا و روح نهضت حسینی را تشکیل می‌دهد. بنا بر روایات معتبر، زیارت عاشورا حدیثی قدسی است و از جایگاه بالایی در میان زیارات برخوردار است. علما و عارفان شیعه بر قرائت روزانه آن به‌ویژه در ایام محرم و صفر تأکید داشته‌اند و آثار معنوی و برکات فراوانی برای آن ذکر شده است.
زیارتی که نه‌تنها موجب تقرب به اهل‌بیت (ع) است، بلکه انسان را در مسیر حق، ثابت‌قدم نگه می‌دارد.
زیارت عاشورا؛ متنی سرشار از معرفت، ولایت و بیزاری از باطل
حجت‌الاسلام محسن بهی، کارشناس علوم قرآنی و مسائل دینی، در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی ایلام بیدار، با اشاره به جایگاه والا و ارزشمند زیارت عاشورا، بر اهمیت معنوی و محتوایی این زیارت‌نامه تأکید کرد و گفت: زیارت عاشورا یکی از متون فاخر و عمیق شیعی است که با سلام بر حضرت اباعبدالله الحسین (ع) آغاز شده و ضمن تجلیل از مقام والای آن امام مظلوم، به بازخوانی بخش‌های مهمی از زندگی ایشان، اهداف نهضت عاشورا و ویژگی‌های یاران وفادارش می‌پردازد.
وی با اشاره به ساختار محتوایی این زیارت‌نامه افزود: زیارت عاشورا با سلامی گرم و معرفتی بر حضرت سیدالشهدا (ع) شروع می‌شود و سپس به شخصیت، جایگاه، اهداف و فداکاری‌های آن حضرت اشاره می‌کند. در ادامه، این زیارت به‌صراحت نسبت به دشمنان اهل‌بیت (ع) و عاملان حادثه کربلا اعلام برائت می‌کند و لعن بر آنان را به‌عنوان یک آموزه معرفتی و عقیدتی به شیعیان توصیه می‌نماید. همچنین در این زیارت، سلام و درود بر یاران وفادار امام حسین (ع) که در کربلا به شهادت رسیدند، فرستاده می‌شود.
این کارشناس علوم دینی خاطرنشان کرد: عده‌ای از علما و محدثان بر این باورند که عبارت ابتدایی این زیارت، یعنی «السلام علیک یا اباعبدالله» در حقیقت سلام خداوند به امام حسین (ع) است که به‌عنوان حدیث قدسی از طرف پروردگار متعال به پیامبر اسلام (ص)، و از ایشان به ائمه اطهار (ع) و در نهایت به شیعیان منتقل شده است؛ ازاین‌رو، برخی زیارت عاشورا را در زمره احادیث قدسی و دارای قداستی خاص می‌دانند.
بهی با بیان اینکه قرائت این زیارت دارای ثواب و برکات فراوانی است، ادامه داد: زیارت عاشورا از جمله اعمالی است که اهل‌دل و دلدادگان به امام حسین (ع) به آن انس خاصی دارند. این زیارت به‌ویژه در ایام محرم و صفر، به‌صورت روزانه توسط بسیاری از عاشقان اهل‌بیت (ع) قرائت می‌شود. اما محدود به این ماه‌ها نیست و در تمام طول سال نیز توصیه شده است.
وی تأکید کرد: زیارت عاشورا فقط یک متن برای قرائت نیست، بلکه نوعی بازخوانی هدف قیام عاشورا، تجدید میثاق با ولایت و مرزبندی آشکار با جبهه ظلم است.
وی در ادامه درباره آداب قرائت زیارت عاشورا اظهار داشت: در روایات آمده است که مستحب است فرد هنگام قرائت این زیارت‌نامه، ایستاده، روبه‌قبله و در فضایی باز و بدون سقف - مانند زیر آفتاب - قرار گیرد. هنگام رسیدن به بخش لعن‌ها نیز توصیه شده که صد مرتبه هر عبارت تکرار شود، گرچه در برخی نقل‌ها آمده است که می‌توان یک‌بار جمله را گفت و نیت کرد که ۹۹ بار دیگر را نیز گفته‌ایم. همین حکم درباره تکرار سلام‌ها نیز صدق می‌کند.
این کارشناس مسائل دینی درباره قرائت فارسی زیارت عاشورا نیز گفت: برخی تصور می‌کنند که تنها خواندن متن عربی این زیارت دارای ثواب است، درحالی‌که اگر فرد معنای زیارت را بداند و آن را با قلبی آگاه قرائت کند، ثواب آن پابرجاست.
وی تأکید کرد: حتی اگر کسی قادر به قرائت عربی نیست، می‌تواند ترجمه فارسی زیارت را بخواند؛ چرا که اصل، درک مفاهیم، نیت خالص و توجه قلبی به محتواست. خواندن ترجمه نیز در زمره یاد و ذکر اهل‌بیت (ع) محسوب می‌شود و ثواب معنوی برای آن در نظر گرفته شده است.
حجت‌الاسلام بهی در پایان با تأکید بر اینکه محرم، ماه امام حسین (ع) است، خاطرنشان کرد: در ایام این ماه پربرکت، شایسته است که زیارت عاشورا به طور مستمر و روزانه قرائت شود. طبق روایات، این عمل نه‌تنها موجب تقرب به اهل‌بیت (ع) و نجات انسان در دنیا و آخرت می‌شود، بلکه برکات مادی و معنوی بی‌شماری در زندگی فردی و اجتماعی خواهد داشت.
زیارت عاشورا، ایمان را زنده و دشمن را رسوا می‌سازد
حسن فرخی‌مقدم، حافظ کل قرآن کریم، در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، با اشاره به جایگاه رفیع زیارت عاشورا در معارف شیعی، اظهار کرد: زیارت عاشورا، دعایی پر فضیلت از امام محمدباقر (ع) است که قرائت آن ثواب بی‌نظیری به همراه دارد و در روایات، فواید دنیوی و اخروی بسیاری برای آن ذکر شده است؛ از جمله آمرزش گناهان، برآورده‌شدن حاجات، شفاعت امام حسین (ع) و نجات از آتش دوزخ است.
وی شاخصه اصلی زیارت عاشورا را «تولی و تبری» دانست و گفت: این زیارت‌نامه، اعلام موضع شیعه در برابر جبهه حق و باطل است. سلام و درود بر جبهه شهیدان و مظلومان، و لعن و برائت از جبهه ستمگران و جنایت‌کاران عاشورا، اساس محتوای این زیارت است که آن را به بیانیه‌ای معرفتی، ولایی و سیاسی تبدیل کرده است.
فرخی‌مقدم با بیان اینکه زیارت عاشورا بازتابی روشن از هویت و بینش شیعه در طول تاریخ است، ادامه داد: در این زیارت، پیوند عمیقی بین محبت به اهل‌بیت (ع) و نفرت از ظلم و ستم برقرار شده است که این دو، لازمه ایمان حقیقی‌اند. از همین رو، این دعا نه فقط یک عمل عبادی، بلکه یک موضع‌گیری الهی در برابر تمام جبهه‌های ظلم در طول تاریخ است.
وی در ادامه به سخنی از عارف بزرگ، آیت‌الله‌العظمی بهجت (ره) درباره زیارت عاشورا اشاره کرد و گفت: مضمون زیارت عاشورا، گواه عظمت آن است. این زیارت از احادیث قدسی است و علمای بزرگ، باوجود اشتغالات علمی فراوان، همواره مراقب بودند که آن را ترک نکنند.
این حافظ قرآن افزود: زیارت عاشورا، دعایی است که هم اشک جاری می‌کند، هم ایمان را تقویت و هم دشمن را رسوا می‌سازد. چه زیباست که در ایام محرم و صفر، این زیارت، ورد زبان و نور دل شیعیان باشد؛ زیرا هر بار خواندن آن، تجدید عهدی با عاشورا، امام حسین (ع) و مسیر حق است.
انتهای خبر/ م