به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار»، شهادت حضرت ابوالفضل‌العباس (ع)، برادر وفادار و علم‌دار امام حسین (ع)، یکی از سرفصل‌های درخشان نهضت عاشوراست که تا ابد در حافظه تاریخی شیعه و وجدان بیدار ملت‌های آزاده جهان باقی خواهد ماند. شخصیتی که با عقل، ایمان، وفا، ادب، شجاعت و ایثار، نماد کمال انسانی و جلوه تام از تربیت علوی شد.
سیره و شهادت حضرت عباس (ع) تنها یک رخداد تاریخی نیست، بلکه یک الگو و یک مکتب تربیتی است که در هر زمان می‌توان از آن برای تبیین مفاهیم فداکاری، مسئولیت‌پذیری، ولایت‌مداری و انسانیت بهره گرفت. عاشورا در بستر جامعه ایرانی نه‌تنها یک آیین مذهبی، بلکه یک منبع هویتی و انگیزشی برای مقاومت، عدالت‌خواهی و اتحاد ملی بوده است. جامعه امروز ایران، به‌ویژه در دوران پرآشوب سیاسی، فرهنگی و رسانه‌ای، بیش از هر زمان دیگری به بازخوانی این سیره‌های نورانی نیازمند است.
در این گزارش، با استفاده از دیدگاه‌های پژوهشگران، اساتید دانشگاه و مسئولان فرهنگی استان ایلام، تلاش شده تا سیره حضرت عباس (ع) و تأثیر آموزه‌های عاشورا بر جامعه امروز، به ویژه نسل جوان، تحلیل و بررسی شود.
حضرت عباس (ع)، نماد مکتب ادب، وفاداری و عقلانیت عاشورایی
یاسر حسینی، پژوهشگر تاریخ در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: شخصیت حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) را باید از ابعاد مختلفی بررسی کرد. او تنها یک جنگجوی شجاع نبود، بلکه شاگردی کامل در مکتب ولایت بود. وفای او به امام حسین (ع) حتی در لحظه‌های سخت و پراضطراب کربلا، گواه تربیتی است که از خاندان وحی به ارث برده بود.
وی افزود: ادب حضرت عباس (ع) در برابر امام حسین (ع) چنان است که حتی در لحظه گرفتن اذن میدان، با نهایت احترام برخورد می‌کند. امروز، جامعه ما بیش از هر زمان دیگری به این روحیه وفاداری و ادب نیاز دارد. بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی و فردی، به واسطه ضعف در الگوسازی دینی و فرهنگی شکل می‌گیرد و اگر شخصیت‌هایی مانند حضرت عباس (ع) با تحلیل عمیق و دقیق معرفی شوند، بسیاری از این معضلات کاهش خواهد یافت.
.jpg)
حسینی تأکید کرد: در شرایطی که هویت جوانان درگیر رسانه‌ها، مصرف‌گرایی، فردگرایی و چالش‌های اخلاقی است، بازخوانی سیره حضرت عباس (ع) می‌تواند آنان را با الگویی عینی، زنده و عملی آشنا کند که تجسم کامل از یک انسان متعهد، عاقل و مقاوم است. او در برابر مشکلات، مسئولانه ایستادگی کرد و حتی جان خود را فدای ارزش‌های اصیل اسلامی نمود.
نقش اجتماعی و روانی حضرت عباس (ع) در میدان کربلا و درس‌های امروز آن
مهدی ویسه، عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: یکی از ابعاد مغفول‌مانده در تحلیل‌های عاشورا، نقش اجتماعی و روانی حضرت عباس (ع) در جبهه امام حسین (ع) است. حضور او در کنار امام، تکیه‌گاه روحی یاران بود. وجود او به سپاه اندک حسینی امید، انسجام و اعتماد به نفس می‌بخشید.
وی افزود: حضرت عباس (ع) از منظر جامعه‌شناسی، نماد «نظم در بحران» است. او در شرایطی که دشمن تا دندان مسلح و سپاه امام در ضعف قرار داشت، نظم، ثبات و روحیه ایثار را در میدان پمپاژ می‌کرد. جامعه امروز ما نیز برای گذر از بحران‌های اقتصادی، اخلاقی و فرهنگی، به چنین الگویی نیاز دارد؛ الگویی که میان احساس و عقلانیت، میان قاطعیت و ادب، توازن برقرار کرده است.
ویسه بیان کرد: آموزه‌های حضرت عباس (ع) باید از حالت روضه صرف خارج شده و در نظام تعلیم و تربیت، رسانه، فضای مجازی و برنامه‌ریزی فرهنگی به‌عنوان الگویی از یک قهرمان عقلانی، قابل اقتدا و انسانی کامل معرفی شود. در مدرسه، دانشگاه، کتاب کودک و حتی تبلیغات اجتماعی، می‌توان الگوهای رفتاری او را بازتولید کرد.
حضرت عباس (ع) در نگاه مردم مرزی؛ الگوی غیرت، مسئولیت‌پذیری و ایستادگی
حجت‌الاسلام سید عبدالله امینی، امام‌جمعه مهران در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: در مناطق مرزی مانند مهران، مردم با فرهنگ مقاومت، غیرت و ایثار عجین هستند. حضرت عباس (ع) برای این مردم، فقط یک چهره مذهبی نیست، بلکه الگویی از مردانگی، پایمردی، غیرت دینی و مسئولیت‌پذیری در برابر اهل‌بیت است. بسیاری از خانواده‌های مرزنشین، فرزندان خود را با روحیه‌ای حسینی و عباس گونه تربیت کرده‌اند.
وی افزود: بسیاری از جوانان ما در مراسم‌های عزاداری حضرت عباس (ع)، نه‌تنها عزادار، بلکه الهام‌گیرنده‌اند. از سبک مداحی گرفته تا فضای هیئات، همه مملو از شعارهایی است که جوان را به سمت غیرت، دفاع از ارزش‌ها و آمادگی برای جهاد فرهنگی سوق می‌دهد. حتی در روزهای جنگ تحمیلی نیز بسیاری از رزمندگان با نام حضرت عباس (ع) وارد میدان نبرد می‌شدند.
امینی تأکید کرد: جامعه امروز ما، برای مقابله با جنگ نرم دشمن، باید به فرهنگ عاشورا بازگردد. حضرت عباس (ع) می‌تواند تندیس رسانه‌ای و فرهنگی مقاومت در برابر تهاجم باشد. صداقت، دقت، پایداری، اخلاص و عبودیت حضرت عباس (ع)، ویژگی‌هایی است که در حوزه تربیت و فرهنگ عمومی باید تکرار و تأکید شود.
عاشورا و حضرت عباس (ع)؛ سرمایه نرم‌افزاری اتحاد و رشد ملی
علی حیدری، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: یکی از مهم‌ترین نیازهای جامعه امروز، دسترسی به منابع الهام‌بخش برای اتحاد، همدلی و رشد فرهنگی است. عاشورا و شخصیت حضرت عباس (ع) یکی از غنی‌ترین این منابع است که باید با زبان روز به نسل جدید منتقل شود. فرهنگ عاشورا، تنها آیینی برای عزاداری نیست؛ بلکه منبعی برای تئوریزه کردن سبک زندگی ایرانی - اسلامی است.
وی افزود: در دانشگاه‌ها، باید سیره حضرت عباس (ع) نه صرفاً به‌عنوان تاریخ بلکه به‌مثابه مدل رفتاری و مدیریتی معرفی شود. نوع برخورد او با مسئولیت، برادر، خانواده و دشمن، همگی درس‌هایی مهم برای همه اقشار جامعه دارد. از او می‌توان مفهوم مدیریت جهادی، اخلاق سازمانی و وفاداری سیستمی را به نسل آینده آموخت.
حیدری ادامه داد: ما در شرایطی هستیم که بیش از هر زمان دیگر به چهره‌هایی از جنس باور، ایثار، عقلانیت و عدالت‌خواهی نیاز داریم. حضرت عباس (ع) هم قهرمان نظامی است، هم الگوی عاطفی و هم مظهر مدیریت وفادارانه. باید در سطوح سیاست‌گذاری فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، از سیره ایشان برای نهادینه‌سازی اصول اخلاقی و مسئولانه بهره گرفت.
سیره حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) نه فقط در عاشورا که در متن زندگی امروز جامعه ما حضور دارد. وفاداری، ادب، عقلانیت، شجاعت و ایثار، مفاهیمی هستند که با تکیه بر سیره او می‌توان در جامعه تقویت کرد. امروز در میان چالش‌های اجتماعی، فرهنگی و رسانه‌ای، ما بیش از هر زمان نیازمند بازگشت به این الگوهای روشن هستیم.
حضرت عباس (ع)، نه فقط علم‌دار کربلا، بلکه پرچم‌دار راهی است که ملت ایران در چهار دهه اخیر در مسیر آن گام برداشته است. این پرچم، باید همچنان برافراشته بماند؛ در فرهنگ، در تربیت، در رسانه و در دل‌های نسل جدید. اگر بخواهیم فرهنگ ایثار، مقاومت، ادب و مسئولیت‌پذیری را در جامعه نهادینه کنیم، هیچ الگویی بهتر از قمر بنی‌هاشم (ع) نخواهیم یافت.
از این رو، باید سیره ایشان به‌صورت راهبردی و کاربردی در ساختار آموزشی، رسانه‌ای، هنری و اجتماعی بازنمایی شود. این مهم، نه فقط یک وظیفه فرهنگی، بلکه ضرورتی برای بقاء هویتی جامعه اسلامی در عصر تهاجم هویتی و شبیخون فرهنگی است.
انتهای خبر/ر