به گزارش ایلام فردا، اثر ارزشمند سنگ سیلا در یک کیلومتری جنوب شهر کنونی مورموری و در فاصله 55 کیلومتری از مرکز شهرستان آبدانان قرار گرفته است که حکایت از سکونت و زندگی بشر با پیشینه دو هزار ساله در این منطقه دارد.
سنگ سیلا مقبره ای در دل صخره های رسوبی (تُووِر) است که به وسیله در ورودی مربع شکل نمایان شده که بلندای آن از دهانه مقبره سنگی بیش از دو متر و 50 سانتی متر و رو به جنوب باختری و غروب خورشید است.
درون این مقبره، صیقلی و دارای یک برآمدگی تراش خورده برای خوابانیدن اجساد و یک طاقچه کوچک به ارتفاع 20 در 10 سانتی متر برای روشن کردن شمع یا هر وسیله دیگر است.این مقبره سنگی مربوط به دوره ساسانی و اقوام ایرانی ساکن در شهر مورموری است که نوع کفن و دفن این مکان نشان از حضور آیین های مختلف ایرانی (سوشیانس= اعتقاد به آخرت) در آن دارد.
این گور دخمه به شماره 7971 مورخ 17 اسفند 1380 در سیاهه آثار ملی به ثبت رسیده است.
چنین گور دخمه هایی اغلب در مناطق کوهستانی زاگرس شامل استان های ایلام، چهارمحال و بختیاری، کردستان، کرمانشاه و لرستان دیده شده است.
گورْدَخمه دخمه‌ای است که در صخره‌ها، کوه‌ها و یا تپه‌ها برای خاکسپاری مردگان ساخته می‌شده‌است. گوردخمه‌های زیادی از دوران مادها و پس از آنان در سراسر ایران یافته شده‌است.
با این وجود، بجز یک گوردخمه صخره‌ای در تپه حسنلو، هیچ گوردخمه دیگری مربوط به دوران پیش از مادها در ایران یافت نشده‌است. برعکس گوردخمه‌های زیادی از دوران پیش از ماد، در مناطق تحت نفوذ اورارتو (اطراف دریاچه وان در ترکیه امروزی) یافت شده‌است.
حال ، بااینکه گور دخمه سنگ سیلا در اسفند 1380 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است،ولی این روزها به دلیل کمبود بودجه حفاظتی و بی‌توجهی مسئولان میراث فرهنگی و عواملی همچون بارانهای شدید و وزش بادهای تند ، آتش روشن کردن داخل این اثر ارزشمند ، کندن زمین زیر این دخمه و کاوشگریهای غیر قانونی که در اطراف "سنگ سیلا" صورت گرفته است بیم آن میرود که هر زمان دهنه آن به طرف زمین سقوط کند و این اثر 1800 ساله نابود و از بین برود.
اداره میراث فرهنگی-صنایع دستی و گردشگری شهرستان آبدانان بایستی با کشیدن فنس به دور این اثر ارزشمند و همچنین استفاده از شارپ و ایرانیت برای جلوگیری از شدت برخورد باران و تگرگ از فرسایش و نابودی آن جلوگیری کند تا نسلهای بعد هم بتوانند از این اثر ارزشمند بهره مند شوند.
آبدانان نیوز