به گزارشايلام بيدار،
فرقه تشیع
فرقه تشیعدر واقع شاخه های مختلف شیعیان است. با این که به تمامی امامان باور دارند اما در برخی باورها از جمله تعداد امامان معصوم با یکدیگر در تضاد هستند. فرقه های امامیه، زیدیه و اسماعیلیه از مهم ترین و کلیدی ترینفرقه های شیعیانبه حساب می آیند. برخی دیگر از منابع، فرقه های دیگری از جمله: کیسانی و غلات را به شیعیان نسبت داده اند. پس از تمامی این فرقه ها، فرقه های واقفیه و شیخیه از دیگر فرقه های مهم تشیع هستند.
عوامل شکل گیری فرقه های متعدد
درباره علل فرقه شدن شیعیان، عوامل مختلف جغرافیایی، سیاسی و اقتصادی و... را می توان بر شمرد. از مهم ترین علل جدا شدن و تضاد میان فرقه ها، در واقع عامل اصلی آن، سلسله امامان و چگونگی انتقال امامت و تعیین امام بعدی است. شاید عوامل دیگری نیز در شاخه شاخه شدن شیعیان تاثیرگذار باشد مانند:
•انشعابات حاصل از اختلاف بر سر تشخیص مصداق امام؛ مانند گرویدن برخی به محمد بن حنفیه، پس از حسین بن علی (ع) یا اعتقاد به امامت محمد بن اسماعیل پس از امام صادق(ع).
•رسوخ عقیده غلو در میان شیعیان؛ مانند فرقه نصیریه که به الوهیت علی(ع) روی آوردند.
•اعتقاد به مهدویت، و اشتباه بر سر تعیین مصداق مهدی(عج)؛ مانند واقفه که پس از شهادت امام کاظم(ع) به مهدویت آن حضرت معتقد شدند.
از مهم ترین علل جدا شدن فرقه ها، تفاوت در اعتقاد به چگونگی انتقال امامت است
مهم ترین فرقه ها
در فاصله میان شهادت مختار تا شهادت امام صادق یعنی چیزی در حدود هشت دهه، شاخه های شیعه کم کم افزایش یافتند و سپس بعد از آن شاخه های فرعی از آن نشئت گرفتند. ملطی در التنبیه و الرد، فرقه‌های شیعه را در هجده مورد دسته بندی می کند و اشعری در مقالات الاسلامیین شیعه را به سه شاخه اصلی غالیان، رافضه (امامیه) و زیدیه، تقسیم بندی کرده اند. همچنین او کیسانیه را از فرقه‌های امامیه به حساب می‌آورد.
ما نیز بر مبنای کتاب فرق الشیعه نوبختی شاخه های اصلی شیعه را به صورت زیر نام می بریم:
پس از رحلت پیامبر(ص)
• قائلین به امامت امام علی(ع) به عنوان امام مفترض الطاعه و منصوب از طرف خدا
• قائلین به امامت امام علی(ع) مانند: دیگر اولیا به امامت پس از پیامبر(ص ) است
• اعتقاد به برتری امام علی(ع) بر دیگران و اجازه ندادن به کسی بر پیشی گرفتن امامت از او
پس از شهادت امام علی(ع)
• معتقدین به امامت امام حسن(ع) سپس امام حسین(ع) و سپس امام سجاد(ع)
• غلات شیعه که گمان کردند علی(ع) نمرده است و ان را زنده پنداشتند (آنان که در مدائن بودند)
• کیسانیه: قائلین به امامت و مهدویت محمد بن حنفیه
- بعضی از آن ها به طور مستقیم پس از امامت علی به این امر معتقد شدند.
- برخی پس از شهادت امام حسین(ع)
پس از شهادت امام سجاد(ع)
• قائلین به امامت ابوجعفر محمد بن علی الباقر(ع)
• قائلین به امامت زید بن علی که می گفتند هر علوی که قیام کرد حکم امام را برای ما دارد.
- جارودیه
- عجلیه
- حسینیه
- مغیریه
پس از شهادت امام باقر(ع)
• قائلین به امامت ابوعبدالله جعفر بن محمد الصادق (ع)
• قائلین به امامت محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن (ع) که از او با عنوان نفس زکیه یاد می‌شود و حتی مهدویت او
پس از شهادت امام صادق(ع)
• قائلین به امامت موسی بن جعفر (ع)
• قائلین به امامت اسماعیل که بعد از فوت پدر به رحمت خدا رفت، از این رو آنان معتقدند آن ها، امامت به محمد بن اسماعیل رسیده است
• قائلین به مهدویت و زنده بودن امام صادق(ع) که ناووسیه نامیده می‌شوند.
• قائلین به امامت محمد بن جعفر الصادق(ع)
• قائلین به امامت عبدالله بن جعفر مشهور به عبدالله افطح که فرقه فطحیه نامیده می‌شوند.
پس از شهادت امام کاظم(ع)
• قائلین به امامت علی بن موسی الرضا (ع)
• قائلین به مهدویت و زنده بودن موسی بن جعفر(ع) که از آنها به واقفیه یاد می‌شود.
پس از شهادت امام رضا (ع)
• قائلین به امامت محمد بن علی بن موسی الرضا(ع(
• قائلین به امامت احمد بن موسی
• بازگشت عده‌ای به عقیده واقفه
پس از شهادت امام جواد (ع)
• قائلین به امامت علی بن محمد الهادی(ع)
• اندکی به امامت موسی بن محمد معتقد شدند و بعد به سرعت پشیمان گشته و از او روی برگرداندند.
پس از شهادت امام هادی(ع)
• قائلین به امامت حسن بن علی بن محمد(ع)
• عده‌ای از غلات، پیرو محمد بن نصیر نمیری شدند.
• قائلین به امامت و مهدویت محمد بن علی الهادی که در دوره پدر به رحمت خدا رفته بود.
انتهای پیام/الف