ایلام بیدار09:06 - 1398/07/11

روایتی از زنان انقلابی تا عاشورایی در «خُلود»/ کشمکش زنانه میان عقل و دل

کارگردان نمایش مذهبی «خلود» گفت: این نمایش سرگذشت زنانی با دغدغه‌های متفاوت را نشان می‌دهد که در تقابل بین منطق و احساس مجبور به انتخاب می‌شوند، اینها از سه طبقه زنان انقلابی، مادران شهید و زنان عاشورایی هستند.

به گزارشايلام بيدار، نمایش خلود به کارگردانی و نویسندگی مریم شعبانی ، ویژه بانوان به همت گروه هنر مقدس و با همکاری یادمان شهدای هفتم تیر (سرچشمه) و تهیه کنندگی حمیدرضا ممتازان از 25 شهریور ماه اجرایش را آغاز کرده و تا 14 مهر ماه نیز هر شب ساعت 16 به صحنه می‌رود. 

این نمایش یک اثر اجتماعی با رویکردی مذهبی، سیاسی و اجتماعی اما در قالب سوررئال است و بازیگران نمایش سپیده ریحانه ذاکر، محدثه رمضانی، سارا قادری و فاطمه زارع هستند.

مریم شعبانی کارگردان نمایش در گفت‌وگو با فارس درباره این نمایش عنوان کرد: خوشبختانه ما امسال شاهد حضور مخاطبان جدیدی بودیم که همراهان سال‌های پیش ما نبودند. 

وی در ادامه افزود: نمایش خلود برای بانوان بالای دوازده سال طراحی و اجرا می‌شود و بانوان بیش از 40 سال امسال نیمی از مخاطبان ما را تشکیل دادند که اغلب به دلیل بعد اجتماعی و سیاسی نمایش جذب کار شدند و به نظرم این اتفاق نادری در تئاتر ایران است.

شعبانی در پاسخ به این سؤال که چرا مادر علیرضا که یکی از کاراکترهای این نمایش است و مخالف رفتن او به جبهه بود، هم خیمه ام وهب می‌شود، گفت: مادر علیرضا مثل هر مادر دیگری‌ مهر مادری و دلبستگی و امید به فرزند داست اما به خاطرِ رستگاری، صلاح و سلامت جاودانِ فرزند و جامعه از جانِ فرزندش دل میکند و او را راهیِ میدان جهاد میکند. 

وی در ادامه افزود: در احادیث آمده است که ملت آخرالزمان از لحاظ مقام بالاتر از ملت و اقوام پیشین هستند چرا که امام ندیده به یاری او می‌شتابند و از او پیروی می‌کنند. بنابراین زنی با این اوصافی که گفتیم حتی می‌تواند بلاتشبیه چون زنان عاشورا باشد.

شعبانی درباره بخشی که به داستان منافقان در نمایش اشاره شده،‌گفت: دانستن تاریخ معاصر قطعا می‌تواند به جوانان کشور روشنگری بدهد تا در برابر فتنه‌ها با بصیرت بیشتر عمل کرده و کمتر دچار خطا و اشتباه شوند. هنوز هم این گروهک ملعون منافق با حمایت کشورهای تروریست پرور در ایجاد فتنه و تفرقه بین ملت ایران تلاش می‌کنند، بنابراین دانستن پیشینه این گروه مانع از تکرار اتفاقات تلخ گذشته چون قربانی شدن زنان، کودکان و خانواده‌ها می‌شود.

وی با اشاره به اینکه نمایش خلود هفتمین اثر صحنه‌ای گروه هنر مقدس است که اکنون به اجرای عموم رسیده، یادآور شد: ژانر این نمایش اجتماعی با رویکردی دینی ، اجتماعی و سیاسی است و جایگاه زنان در اجتماع و تاریخ را مورد بررسی قرار می‌دهد.

شعبانی اظهار داشت: در واقع این اثر سرگذشت زنانی است که با دغدغه‌هایی متفاوت ، در تقابل میان منطق و احساس باید تصمیم بگیرند و انتخاب کنند، زنانی از سه طبقه مختلف که زنانی انقلابی، مادران شهید و زنان عاشورایی هستند و هر کدام از این کاراکترها در بُعد روانشناختی خود دری را به روی تماشاگر می‌گشاید و ارزش‌هایی را به صحنه می‌کشد که این شخصیت‌ها در عالم خُلود روایت‌گر آن هستند.

وی با بیان اینکه کلمه «خُلود»  خود به معنای جاودانگی، ابدیت و در قرآن کریم به معنای برزخ است، توضیح داد: ما در ساختار روایی این اجرا شاهد فضایی سورئال هستیم ، فضایی همانگونه که از نام نمایش پیداست، فضایی ماورائی و ملکوتی است، بنابراین جای شکی نیست که به تصویر کشاندن فضای دنیای پس از مرگ خود جسارت و شجاعتی می‌خواهد که کارگردان بخوبی از پس آن برآمده است.

وی همچنین یادآور شد: این نمایش را باید یک نمایش زنانه دانست زیرا که رویارویی و مواجهه کاراکترها و کشمکش‌های درونی و بیرونی آنها حکایت از تلاش این زنان برای تاثیرگذاری بر جامعه است. هدف آنها صرف نظر از درستی یا نادرستی انتخاب‌هایشان می‌تواند قابل تامل و تعمق باشد. این درام واقع‌گرا در شخصیت پردازی پرسوناژها سعی بر آن دارد تا مخاطب خود را از زاویه‌های دید مختلف به موضوعات اجتماعی و سیاسی حساس کند و به نوعی از تماشاگر می‌خواهد که جایگاه زنان و نوع نظام ارزشی آنها را مورد تحلیل قرار دهد. 

وی درباره محتوای نمایش توضیح داد: در ابتدای نمایش ما شاهد فضای سیاسی و نظامی دهه شصت هستیم، زنی را می‌بینیم که به دنبال آزادی ، قدرت و جسارت در زندگی به سازمان مجاهدین خلق می‌پیوندد تا زندگی جدید و متفاوتی را  تجربه کند. در این راستا با ایدئولوژی و اهداف مارکسیستی و متریالیستی این حزب آشنا شده و پس از آن کودک و همسر خود را رها می‌کند تا به طور کامل در خدمت سازمان قرار گیرد.

شعبانی افزود: نشان دادن هویت و فردیت این زنان در راستای نقش آنها در فرقه و احزاب مختلف می‌تواند اشاره‌ای باشد به جایگاه زن در شکل گیری مسائل سیاسی و اجتماعی و در قسمت پایانی مادر وهب نصرانی و یکی از مادران شهدای جنگ تحمیلی را در عالم برزخ می‌بینیم که که در یک خیمه مأمن گزیده‌اند و باز هم راوی سرگذشت خود هستند. تلفیق این جایگاه‌ها و نگاه متفاوت به هر یک از این کاراکترها در یک ساختار دراماتیک با شیوه‌های فرمیک و طراحی‌های بدیع از دیگر ویژگی‌های این نمایش است، همچنین ریتم و انتخاب صحیح نور و موسیقی در این نمایش حقایق را برای تماشاگر باور پذیرتر می‌کند.

وی با اشاره به اینکه نمایش خُلود شاید در نگاه اول یک ژانر مذهبی _دینی به حساب بیاید اما با نگاهی عمیق‌تر باید دانست که مسئله مهم و مورد نظر نویسنده و کارگردان بُعدی جامعه شناختی دارد، اظهار داشت: در واقع مسئله مهم در این نمایش «انتخاب» است، اینکه ما انسان‌ها هر کدام در موقعیت خود انتخاب‌هایمان را چگونه بر اساس ارزش‌هایمان می‌سازیم، پس دقت در انتخاب شاید مهمترین پیام این تئاتر باشد و کلمه «خُلود» که خود به معنای بقا و جاودانگی‌ست ، می‌تواند کلید انتخاب‌های بشریت در زندگی باشد.

همچنین «حمید رضا ممتازان»، تهیه کننده نمایش با گلایه از نبود نگاه حرفه‌ای به تئاتر اسلامی در گفت‌وگو با فارس عنوان کرد: از آنجایی که تئاتر اسلامی و هنر دینی به صورت جزیره‌هایی از هم دور افتاده کار می‌کنند و حمایتگر مالی ندارند، هنوز هم دید حرفه‌ای و روشنی به این مدل از تئاتر به وجود نیامده است.

ممتازان ضمن تاکید بر ضرورت حمایت‌های مادی و معنوی از گروه‌های تئاتر دینی خاطر نشان کرد: با وجود خلاء حمایت‌های مادی و معنوی در کشور از تئاتر اسلامیِ بانوان، خوشبختانه در این دو سال اخیر با حمایت و همراهیِ بسیج هنرمندانِ کشور روبرو شدیم که موجب دلگرمی و تلاش حرفه ای تر ما شد. قطعا یک گروه به تنهایی توانِ جریانِ حیات بخشی ندارد، مگر به همت جمعی. به امید روزی که تئاتر اسلامی دغدغه همه  موثرین و فعالان فرهنگِ کشور قرار گیرد.

به گزارش فارس، تئاتر «خلود» با همکاری مجموعه فرهنگی یادمان شهدای هفتم تیر و سازمان بسیج هنرمندان کشور از 25 شهریور تا 14 مهرماه 98 هر روز در ساعت 16 و در مجموعه یادمان شهدای هفتم تیر(سرچشمه) به روی صحنه می‌رود.

انتهای پیام/ر