ایلام بیدار10:19 - 1398/05/27

تبعات سنگین رکود 5 ساله تولید مسکن در کشور+نمودار

رکود سنگین تولید مسکن در 5 سال اخیر، در کنار عدم توزیع مناسب واحدهای تولید شده به گروه های هدف، ریشه بسیاری از نابسامانی های بازار مسکن است.

به گزارشايلام بيدار،  اخیرا مرکز آمار گزارشی از اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری های کشور در زمستان 97 را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، در زمستان سال گذشته تعداد 115 هزار واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری های سراسر کشور پیش‌بینی شده است. بر این اساس و با جمع بندی دیگر گزارش های فصلی مرکز آمار از پروانه های ساختمانی صادر شده در سال 97، مشخص می شود تعداد واحدهای تولید شده در این سال 377 هزار واحد مسکونی بوده است. هر چند این عدد نسبت به سال گذشته پیشرفت 50 هزار واحدی دارد ولی تولید کمتر از 400 هزار واحد در سال نشانگر رکود سنگین تولید مسکن در کشور است.

در همین راستا نکات زیر قابل تامل است:

1-براساس آمارهای موجود در سال های 89 تا 92 به طور متوسط در هر سال 790 هزار واحد مسکونی شهری تولید و به بازار عرضه شده است. اگر آمار واحدهای احداث شده روستایی را به این مقدار اضافه کنیم، در برخی از سال ها تولید مسکن در کشور نزدیک به یک میلیون واحد در سال بوده است. اما از سال 92 به بعد سیاست های اقتصادی کشور و سیاست های بخش مسکن موجب رکود سنگین در تولید مسکن شد تا اینکه در 5 سال اخیر، میانگین تولید مسکن به 361 هزار واحد شهری و کمتر از 70 هزار واحد روستایی در سال رسید. در نتیجه میزان تولید مسکن بیش از 50 درصد کاهش را در پی داشت.

2-در 5 سال اخیر 3 میلیون و 250 هزار ازدواج صورت گرفته است. یعنی به صورت متوسط سالانه 650 هزار ازدواج. مشخص است میزان واحدهای مسکونی تولید شده در کشور از این تعداد کمتر است. یعنی میزان تولید مسکن به هیچ وجه پاسخگوی تقاضاهای جدید بازار مسکن نبوده است. لازم به ذکر است در برآورد نیاز به تولید مسکن باید کمبود انباشته شده از گذشته و همچنین نیاز به بازسازی و بهسازی واحدهای موجود در بافت فرسوده شهری و روستایی را نیز اضافه کرد. در این صورت باید گفت میزان تولید مسکن در سال های اخیر اصلا مطلوب نبوده است.

3-تولید مسکن به واسطه ارتباطات گسترده خود با سایر بخش های صنعت کشور می تواند موجبات رونق و شد اقتصاد را در پی داشته باشد و بی شک رکود آن تاثیر معکوس خواهد گذاشت. مطالعات نشان می دهد به ازای تولید هر 100 مترمربع واحد مسکونی 1.44 شغل مستقیم و یک شغل غیر مستقیم در سال ایجاد می شود. با توجه به اینکه میانگین مساحت واحدهای تولید شده در کشور بیش از 100 مترمربع بوده است، با کاهش 500 هزار واحدی تولید مسکن در 5 سال اخیر، می توان گفت بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در بخش تولید مسکن مشغول بوده اند، شغل خود را از دست داده اند.

4-چنانچه گفته شد تعداد واحدهای تولید شده در این سال ها از لحاظ کمی پاسخگوی تقاضاهای جدید و خانه اولی ها نبوده است. باید اضافه کرد چگونگی توزیع همین واحدهای تولید شده نیز محل بحث است. زیرا سیاست هایی که منجر به خانه دار شدن این گونه تقاضاها باشد نیز پیگیری نشده است. طرح هایی مثل مسکن مهر و مسکن ویژه متوقف شد و ادامه پیدا نکرد. وام صندوق پس انداز مسکن یکم هم چندان موفق نبود و بنا بر آمار اعلامی توسط مدیرعامل بانک مسکن، کمتر از 120 هزار تسهیلات به زوج های خانه اولی اعطا شد. در نتیجه عمده واحدهای تولید شده نصیب خانواده هایی شد که قبلا مالک بوده اند و تقاضاهای آن ها مصرفی نبود.

5-بررسی این داده ها نشان می دهد علاوه بر تاثیرات کلان اقتصاد بر قیمت مسکن، شرایط تولید و توزیع مسکن در کشور نیز نابسامان بوده است که موجب تشدید افزایش قیمت ها در این بازار شده است.

6-بنابراین باید گفت وزارت راه و شهرسازی لازم است سیاست هایی را پیش گیرد که اولا تولید مسکن افزایش یابد و ثانیا واحدهای تولید شده در این سیاست ها به دست گروه های هدف و نه واسطه ها رسد. این در حالی است که در شیوه ای مانند مشارکتی، بخش قابل توجهی از واحدها در مالکیت انبوه ساز خواهد بود و این انبوه ساز است که تصمیم می گیرد این واحدها را در چه زمانی تکمیل و با چه قیمتی و به چه کسانی عرضه نماید.

یادداشتی از مهدی غلامی کارشناس مسکن

انتهای پیام/ر