سرویس: اقتصادی
کد خبر: 45396
|
08:48 - 1399/04/04
نسخه چاپی

جای پایی برای عبور از دجله

جای پایی برای عبور از دجله
چهارم تیرماه ۱۳۶۷ عراق با حمله به جزایر مجنون این بخش از خاک خودش را که قبلاً در عملیات خیبر توسط رزمنده‌ها به تصرف درآمده بود، بازپس گرفت. قبل از آن هم بعثی‌ها در فروردین ۶۷ فاو را پس گرفته و خردادماه نیز شلمچه را طی یک عملیات سنگین بازپس گرفته بودند. به مناسبت سالگرد سقوط جزایر مجنون، نگاهی کوتاه به وقایعی می‌اندازیم که این جزیره طی دفاع‌مقدس با آن رو‌به‌رو بود.

به گزارشايلام بيدار، مجنون شمالی و جنوبی، دو جزیره مصنوعی بودند که عراق آن‌ها را برای اکتشافات نفتی در هورالعظیم به وجود آورده بود. این دو جزیره نسبتاً کم‌وسعت در منطقه‌ای حساس واقع شده بودند. چنانچه می‌توانستند جای پایی برای عبور رزمنده‌ها از دجله فراهم کنند. به همین دلیل پس از ناکامی در دو عملیات والفجر مقدماتی و والفجر ۱، فرمانده سپاه تصمیم گرفت از یک منطقه صعب‌العبور برای ضربه زدن به نیرو‌های دشمن استفاده کند. عراق در مناطق دیگر استحکامات بسیاری پدید آورده بود و هرگز تصور نمی‌کرد ایران بخواهد از پوشش جغرافیایی هور که مملو از نیزار‌ها و همچنین آبراه‌های فصلی بود عبور کند.


برای عملیات آتی که آن را خیبر نام گذاشتند، قرارگاه سری نصرت به فرماندهی شهید‌علی هاشمی تشکیل شد. هاشمی که از رزمندگان با سابقه اهوازی بود و به همراه تعدادی از دوستان و همرزمانش به زبان عربی تسلط داشتند، گزینه خوبی برای شناسایی در منطقه هور به شمار می‌رفتند. آن‌ها شناسایی‌های خود را با دشداشه‌های عربی و لباس‌های محلی انجام می‌دادند و با همکاری نیرو‌های بومی، توانستند به عمق مواضع دشمن نفوذ کنند. یکی از دلایل این امر، کمبود موانع و سنگر‌های کمین دشمن در منطقه هور بود. چنانچه دو تن از نیرو‌های قرارگاه سری نصرت توانستند تا کربلا و نجف پیش بروند و به زیارت عتبات عالیات نائل آیند!

عملیات خیبر با شناسایی‌های گسترده در اسفندماه ۱۳۶۲ آغاز شد و در گام اول، رزمنده‌ها خیبر را به تصرف درآوردند، اما آن عده از نیرو‌هایی که قرار بود از طلائیه وارد عمل شوند، با مقاومت سخت و عجیب عراقی‌ها مواجه شده و کم‌کم فرماندهان به ماندن در مجنون راضی شدند. از سوی دیگر نقل قولی از امام به جبهه‌ها رسید به این مضمون که ایشان از رزمنده‌ها خواسته بودند جزایر را حفظ کنند.

در این زمان هر کدام از لشکر‌های حاضر در عملیات به دلیل وسعت کم جزایر مجنون تنها چند ده متر خط روی جزیره تشکیل دادند و به دلیل کوچک بودن منطقه عملیاتی، دشمن وجب به وجب جزیره را در هم کوبید و شهدای بسیاری از نیرو‌های ایرانی گرفت. در این عملیات حاج محمد ابراهیم همت، فرمانده لشکر ۲۷ شهید شد و حمید باکری، جانشین لشکر ۳۱ شهید و مفقود شد. حاج حسین خرازی، فرمانده لشکر ۳۱ عاشورا هم به شدت مجروح شد چنانچه یکی از دست‌های وی قطع شد. در این عملیات، جزیره مجنون علاوه بر اینکه شاهد بمباران شدید بعثی‌ها و شهادت تعداد قابل‌توجهی از نیرو‌ها بود، برای اولین‌بار در تاریخ جنگ نیز پیکر زخمی‌اش را میزبان بمباران گسترده و وحشیانه شیمیایی از سوی بعثی‌ها دید. عراق پیش از خیبر هم از بمب‌های شیمیایی استفاده کرده بود، ولی در خیبر به صورت افسارگسیخته از گاز‌های سمی بهره برد که نشان می‌داد تصرف جزایر مجنون از طرف ایرانی‌ها بسیار برای او گران آمده بود.

سال بعد در اسفند‌ماه ۱۳۶۳، جزایر مجنون و منطقه هور شاهد عملیات بزرگ دیگری به نام بدر بودند که آن هم به دلیل هوشیاری دشمن با عدم‌الفتح رو‌به‌رو شد. مجنون پس از عملیات بدر تا حدی روی آرامش به خود دید، اما همواره از محور‌های عملیاتی به شمار می‌رفت و در دیگر عملیات بزرگ همانند والفجر ۸ و کربلای ۴ و ۵ از محور‌های عملیات ایذایی به شمار می‌رفت. از طرف دیگر به دلیل نزدیکی خط خودی با دشمن در جزایر مجنون، در روز‌های عادی سال نیز مجنون شاهد درگیری‌های پراکنده و شهادت رزمندگان بود.

نهایتاً در سال ۱۳۶۷ که عراق ارتش خود را بازسازی کرده بود، به مجنون حمله کرد و در چهار تیرماه آن را پس گرفت. در اواخر همین تیرماه بود که قطعنامه ۵۹۸ از سوی ایران پذیرفته شد و هرچند درگیری‌ها تا ۱۵ مردادماه ادامه یافت، اما منطقه هور و جزایر مجنون تا حدی از کانون اصلی این درگیری‌ها دور بودند.

نظر شما

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد