گروه بین الملل ایلام بیدار::کرونا ویروس هنوز که هنوز یکه تازی می کند، ویروسی که نه تنها صرف درحوزه سلامت بلکهسایر موضوعات را تحت تأثیر قرار داده است.
کرونا این روزها حتی بر بازار جهانی هم تأثیر مستقیمی داشته بطوریکه حتی کشورهای توسعه یافته هم از این ویروس در امان نمانده و با رکود شدید جهانی مواجه شده اند.
دامنه این بیماری تنها گریبانگیر سلامت و اقتصاد نشده و آنچه به طور محسوسی تحت تأثیر قرار گرفته روابط خارجی بوده است، در روزهای گذشته نیز اخبارهایی مبنی بر تأیید این موضوع و بالا آمدن میزان اختلافات میان کشورها از جمله امریکا و چین شده است.
حتی روز گذشته کشور یک وبگاه خبری در چین اعلام کرد که این کشور باید برای وقوع یک جنگ احتمالی با امریکا در رابطه با کرونا امادگی لازم را داشته باشد.
اما فارغ از این موضوع می خواهم بطور عمیق تر به بررسی و تأثیر کرونا بر سیاست و روابط خارجی بپردازیم. "نصرت الله حیدری"، دکترای روابط بین الملل در مصاحبه تفصیلی باایلام بیداربر ضرورت اینده پژوهشی در این رابطه تأکید دارد و می گوید: کرونا ثابت کرد در کنار دیپلماسی سنتی، باید دیپلماسی دیجیتال و سایبر برای برون رفت در اولویت قرار گیرد.
*اگر چه هنوز زود است از تأثیرات کرونا بر روابط خارجی سخن بگوییم اما تأثیرات این ویروس در روابط کشورها در روزهای گذشته تحت شعاع قرار گرفته است؟ در این خصوص توضیح بفرمایید.
حیدری:: بحران کرونا تاثیرات شگرفی بر همه ساختارهای سیاسی اقتصادی،فرهنگی و بهداشتی دنیا داشته است، البته همانطور که اشاره کردید هنوز زود است که ما از پیامدهای قطعی کرونا بر جهان و کشورمان سخن بگوئیم، اما یکی از حوزه های اثر پذیر از کرونا، سیاست و روابط خارجی است.
اولین پیامد آن، تلقی پایان جهانی شدن است، یا حداقل جهانی شدن در شکل و معنای دیگر در عصر پسا کرونا نمایان خواهد شد. جهانی شدن از پایان و تضعیف دولتها سخن راند، اما کرونا ثابت کرد که این ایده درست نیست بلکه همه انتظار داشته و دارند دولت با همه قدرت پرچمدار مبارزه با کرونا شود و این زنگ خطری برای دموکراسی‌ها است، زیرا تقویت دولت به اقتدار گرایی در داخل و روابط بین الملل و در نهایت تنش آفرینی در روابط بین‌الملل کمک خواهد کرد.
لغزش اتحادیه اروپا در عصر کرونا
حیدری::جهانی شدن از پایان مرزها و آرمان جهان بدون مرز خبر داده بود، اما کرونا باعث شد مرزها دوباره پررنگ تر ترسیم و از آن حفاظت شود. بی شک این مساله به رشد ناسیونالیسم و راست گرایی در جهان کمک خواهد کرد، آثار ملموس این رویکرد را در عصر کرونا در اتحادیه اروپا هم ناظر بودیم، پدیده ای که خشم ایتالیا و اسپانیا را در بر داشت و اراده برای خروج از اتحادیه اروپا را در میان برخی احزاب و شخصیت های سیاسی تقویت کرده است.
اگر جهانی شدن در شکل دیگر ظهور و بروز نماید، ایا این بار مدل و الگو امریکا وغرب است؟ یا شرق و بخصوص چین. نظم نوین چه تاثیری بر معادلات قدرت ومناسبات سیاسی واقتصادی خواهد داشت؟ ویروس همه گیر کرونا، مفهوم امنیت را در داخل و بین الملل تغییر داده است.
*کرونا چگونه باعث شد تا امنیت سلامت تا این اندازه اهمیت پیدا کند؟
حیدری::روزگاری امنیت در چهارچوب مرزها و نبود تهدید تعریف می شد، اما کرونا این عامل تهدید زا و امنیت زا بدون مانع، از مرزها عبور می کند و به راحتی قربانی می گیرد. قدرتها و کشورها با تمام ساز و برگ نظامی یارای آن نیستند و همه اهداف حیاتی یک کشور تعطیل و تهدید می شود.
کرونا ثابت کرد، امنیت سلامت از هرچیز مهم تر است و اگر همدلی و جهانی شدن یک جا معنا می یابد همین جا است. برای امنیت سلامت یک کشور نمی تواند ایفاگر نقش باشد، همه باید مسئولیت پذیر باشند.
کرونا در کمتر از یک ماه در ووهان چین به 207کشور تسری پیدا کرد، دیپلمات ها، مقامات رسمی در خانه و کاخ ها زمین گیر شدند و مات و مبهوت فردای نامعلوم را مرور می کردند.
کرونا ثابت کرد در کنار دیپلماسی سنتی، باید دیپلماسی دیجیتال و سایبر برای برون رفت در اولویت قرار گیرد، به راستی چقدر درعصر کرونا موثر و مفید بود و اما تاثیر کرونا بر سیاست و روابط خارجی ایران کرونا بر سیاست و روابط خارجی ایران در چند بعد اثر گذار است: اول اینکه با توجه به تاثیر کرونا بر رکود اقتصادی در جهان، نیاز به نفت کاهش خواهد یافت، لذا ایران برای بسط روابط به فکر جایگزین نفت باشد. اگر ایران در این زمینه در جاهای که مزیت دارد خوب عمل کند ایران تا حدودی از اقتصاد نفتی رهایی پیدا خواهد کرد.
*چگونه می توان در این شرایط روابط خارجی را در راستای تامین منافع ملی، مصون سازی کرد؟
حیدری::رکود ناشی از کرونا باعث می شود، دولت ها در پسا کرونا به دنبال بازار و فروش محصولات خود باشند، با توجه درگیری امریکا در این زمینه ایران فرصت دور زدن تحریم ها را خواهد داشت، با توجه به تاثیر کرونا و رشد ناسیونالیسم در جهان و کانون های قومی ناسیونال گرا، ایران باید هوشیار و مراقب پیامدهای امنیتی در اطراف مرزهای خود باشد.
کرونا، وحشت از آینده را در روابط بین الملل تقویت کرده است، ایران باید با تمرکز در حوزه آینده پژوهی خود را از بحران های احتمالی شبیه در آینده مصون سازد و روابط خود را براساس مصونیت سازی و تامین منافع ملی تنظیم نماید.
ضرورت تقویت دیپلماسی عمومی برای مقابله با اقدامات تحریمی امریکا
حیدری::کرونا در لایه های جهانی،طرفداران حقوق بشر ومجامع دانشگاهی به تقویت گفتمانی همدلی در مفاهیم انسانی کمک کرده است.ایران باید دیپلماسی عمومی را برای مقابله با اقدامات تحریمی امریکا در شرایط کنونی دنبال نماید.
امروزه که عصر دیجیتال است بهره گیری از دیپلماسی دیجیتال باید راهبرد مراکز فرهنگی ،علمی و...باشد، کرونا جهان را دگرگون ساخته است خود را وزیست سیاست خود را برای پسا کرونا اماده نمایم.
انتهای پیام/س
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد